ارائه الگوی ارزیابی کیفیت فرآیند حسابرسی صورت‌های مالی با استفاده از هوش مصنوعی

قابلیت اطمینان و ارائه منصفانه به‌عنوان عامل اصلی در بین تمام اهداف حسابرسی عمل می‌کند که از طریق آن می‌توان به اعتبار صورت‌های مالی دست ‌یافت. بااین‌حال، قابلیت اطمینان و ارزیابی منصفانه بودن تحت تاثیر فناوری‌های حسابرسی است. روش‌های حسابرسی دستی به دلیل بررسی نمونه‌ای حسابها در مقایسه با هوش مصنوعی که کلیه حسابها و اطلاعات مالی و غیر مالی را بررسی نموده، شواهد کمتری را برای حسابرسان جهت دستیابی به قضاوت حسابرسی در مورد منصفانه بودن کل مجموعه صورت‌های مالی فراهم می‌کند. لیکن استفاده از هوش مصنوعی سبب افزایش کیفیت فرایند حسابرسی و بالطبع حل مشکلات پیچیده حسابرسی و افزایش دقت و بازدهی می‌گردد که درنهایت پیامد حاصل از این اقدام، بهبود عملکرد حسابرسی از طریق ارائه منصفانه و قابل‌اطمینان گزارش‌های حسابرسی به ‌عنوان دو مورد از اهداف مهم ارائه گزارش حسابرسان می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی مفهومی ارزیابی کیفیت فرآیند حسابرسی صورت‌های مالی با استفاده از هوش مصنوعی با رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان می‌باشد. جامعه آماری شامل افراد متخصص و حرفه‌ای در زمینه حسابرسی است که با مفاهیم هوش مصنوعی نیز تا حدودی آشنا می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند درمجموع 16 نفر انتخاب شدند. داده‌ها به روش مصاحبه عمیق و به ‌صورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد. در این پژوهش از طریق کدگذاری و طبقه‌بندی مفاهیم و مقوله‌ها، تمامی مفاهیم به یکدیگر مرتبط شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد کیفیت فرایند حسابرسی صورت‌های مالی به‌وسیله هوش مصنوعی تحت تاثیر، گردآوری شواهد حسابرسی، زبان‌های نرم‌افزاری پیشرفته، ماشینی شدن فعالیت‌ها، توسعه مهارت‌ها فردی حسابرسان و استفاده از مدل‌های بزرگ استخراج داده‌ها می‌باشد. با توجه به عوامل علی، راهبردهایی برای ارتقاء کیفیت فرایند حسابرسی صورت‌های مالی ارائه گردید که در بستر عوامل زمینه‌ای و مداخله‌گر ایجاد می‌شوند.

providing a quality assessment model of the financial statement audit process using artificial intelligence

reliability and fair presentation serve as the main factors among all audit objectives through which the reliability of financial statements can be achieved. however, reliability and fairness assessment are affected by audit technologies. manual audit procedures hardly provide sufficient support for auditors to reach an audit judgment about the fairness of the entire set of financial statements. but the use of artificial intelligence increases the quality of the audit process and consequently solves complex audit problems and increases accuracy and efficiency, which ultimately results in improving the audit performance through the fair and reliable presentation of audit reports as two of the important goals. presenting the auditors’ report. the main goal of this research is to design a conceptual model for assessing the quality of the financial statement audit process using artificial intelligence with a grounded theorizing approach. the statistical population includes people who are experts and professionals in the field of auditing, who are somewhat familiar with the concepts of artificial intelligence. a total of 16 people were selected using the purposeful sampling method. the data was collected through in-depth and semi-structured interviews. in this research, through coding and classification of concepts and categories, all concepts are related to each other. the findings of the research show that the quality of the audit process of financial statements by means of artificial intelligence is influenced by the collection of audit evidence, advanced software languages, the mechanization of activities, the development of individual auditors’ skills, and the use of large data extraction models. considering the causal factors, strategies were presented to improve the quality of the audit process of financial statements, which are created in the context of background and intervening factors.