تحلیل تشخیص رفتار سازگار و مجاز اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی بر حسب پنج عامل بزرگ شخصیت نئو (مطالعه موردی حسابرسان دیوان محاسبات کشور)

برخی از پژوهش های حوزه اخلاق نشان داده اند که بسیاری از ورشکستگی های شرکت های بزرگ ریشه در استمرار رفتارهای غیراخلاقی و سازگارشدن حسابداران و حسابرسان با این رفتارها دارند. به عبارتی سازگاری با استمرار تخلفات غیراخلاقی کوچک در طول زمان منجر به رفتارهای غیراخلاقی بزرگ شده که به آن رفتار سازگار اخلاقی می گویند. وجود چنین رفتاری در حسابداران می تواند به مرور زمان آنها را به انجام تخلفات و گزارش گری های مالی متقلبانه بزرگتر و حسابرسان را به نادیده گرفتن اصول اخلاق حرفه ای بیشتری سوق دهد. از طرفی در برخی افراد انجام اولین عمل غیراخلاقی در یک حوزه باعث می شود که یک انگیزه داخلی برای پایان دادن یا محدود کردن رفتارهای غیراخلاقی بعدی در آنها ایجاد شود که به آن رفتار مجاز اخلاقی گفته می شود. هدف این تحقیق بررسی نقش ویژگی های شخصیتی در بروز رفتار سازگار و مجاز اخلاقی است. روش این پژوهش نیمه تجربی، کاربردی و از نوع مقطعی در سال 1398 و به صورت دو مطالعه جداگانه انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش در مطالعه اول دانشجویان حسابداری در دانشکده اقتصاد و مدیریت واحد علوم تحقیقات تهران با نمونه آماری 242 نفر و در مطالعه دوم حسابرسان فنی دیوان محاسبات کشور با نمونه آماری 217 نفر است. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و با روش تحلیل تشخیص همزمان و گام به گام و با نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهند از بین پنج عامل بزرگ شخصیت نئو، سطح بالای وظیفه شناسی و سطح پایین روانژندی می تواند منجر به بروز رفتار مجاز اخلاقی در افراد شوند.

the role of neo big five-factor personality in ethical consistent and licensing behavior in accounting and auditing profession (case study of supreme audit court of iran auditors)

consistent behavior is a behavior in which doing small unethical acts leads their actors to engage in more egregious behaviors over time that is they consistent with the unethical behaviors. this behavior leading accountants to larger fraudulent financial reports and pushing auditors to ignore more professional ethics. on the other hand, unethical behavior for the first time in some pepole can create an internal incentive to curtail or end it that is called licensing behavior. the purpose of this study is to examine the role of personality traits in the incidence of  licensing and consistent behavior .the method of this quasi-experimental, applied and cross-sectional study was conducted in 1397 in two separate studies .in the first study the statistical population is the accounting students at the faculty of economics and management of tehran research science with a sample of 242 people and in the second study is the technical auditors of supreme audit court of iran with a statistical sample of 217 people. the research data were collected through a questionnaire and analyzed by simultaneous and step-by-step discriminant analysis with spss software. individual attributes play an important role in reveal consistent and licensing behavior .of the neo big five-factor personality, high level of conscientiousness and low levels of neuroticism can lead to licensing behavior