بررسی عوامل موثر بر احتمال قصور حسابرس در ارائه اظهار نظر

آزادسازی بازار حسابرسی در ایران و افزایش تنوع خدمات ارائه شده توسط حسابرسان سبب شده تا نقش نهادهای نظارتی بر عملکرد حرفه ایی حسابرسان بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کند. به طوری که حسابرسان در صورت بی توجهی و یا عدم اجرای مسئولیت حرفه ای شان، محکوم به سهل انگاری، تقلب و قصور می شوند، لذا تبیین عوامل موثر بر احتمال وقوع این رویدادها برای ذینفعان خصوصا نهادهای نظارتی بر موسسه های حسابرسی، دارای اهمیت است. بر همین اساس پژوهش حاضر با تمرکز بر قصور حسابرس در ارائه اظهارنظر صحیح، درصدد است با بررسی ادبیات حسابرسی موجود، به عوامل تاثیرگذار بر احتمال این رخداد، که ممکن است توسط حسابرس، صاحبکار و محیط کاری بر فرایند حسابرسی تحمیل شود، را شناسایی کند. برای این منظور، براساس موارد انضباطی مطرح شده توسط جامعه حسابداران رسمی ایران علیه موسسه های حسابرسی، داده های 35 موسسه حسابرسی که نسبت به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق و بهادار، طی سال های 1397- 1385 مرتکب قصور در ارائه اظهار نظر صحیح شده اند و همچنین داده های 110 موسسه حسابرسی دیگر که نسبت به شرکت های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار اظهارنظر صحیح داشته اند به عنوان گروه فاقد قصور، جمع آوری شده و با استفاده از روش رگرسیون لجستیک به طور مقطعی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد از بین عوامل مربوط به حسابرس، درآمد موسسه و درجه کنترل کیفی و از بین عوامل مربوط به صاحبکار، کیفیت اقلام تعهدی، اندازه صاحبکار، کمیته حسابرسی صاحبکار و شاخص سود آوری صاحبکار و از بین عوامل کاری، دوره تصدی حسابرسی، خطای نوع اول و نوع دوم حسابرسی به عنوان مهمترین عوامل تعیین کننده احتمال قصور حسابرس در ارائه اظهارنظر صحیح می باشند. این یافته ها می تواند برای نهادهای نظارتی، سرمایه گذاران، موسسه های حسابرسی و حسابداران رسمی از جهت شناسایی موسسات دارای قصور در ارائه اظهارنظر صحیح و همچنین تدوین خط ومشی ها و سیاست گذاری و برنامه ریزی کاری مفید باشد.

an investigation of effective factors in estimating the probability of the auditor's failure to provide a opinion

 the liberation of the auditing market in iran and increasing the variety of services provided by the auditing profession have highlighted the role of regulatory authorities on the professional performance of auditors when compared to the past. in a way that auditors are convicted of negligence, fraud, and failure if they neglect or fail to perform their professional responsibilities. as a result, it is important for users of financial statements, especially regulator, to identify and estimate the likelihood of these events occurring.with regard to this priority, the present study, focusing on the subject of the auditor’s failure in express their  correct opinion, seeks to identify the factors influencing the likelihood of this event,  which they may be imposed on the audit process by the auditor, the client, and the environment. to this aim, based on the disciplinary cases recognize by the society of certified public accountants of iran against auditing firms, the data of 35 auditing firms that they provide incorrect opinin and the data of 110 auditing firms that they provide correct opinin including auditor by failure and auditor non -failure during the years 2006-2018 is gathered and analyzed in cross-sectional by using a logistic regression method. findings show that among the personal factors related to the auditor, revenue and grade of quality control  and among the factors related to the client, the quality of accruals and the financial specialization of audit committee, size and profitability index (roa) and among the environmental factors, audit risk of error1 and error2, and audit tenure are the most important determinants of the probability of the auditorchr(’39’)s failure. these findings can be useful for regulators, investors, auditing firms, and certified public accountants in order to identify the firms with the problem of failure, and for establishing policies, policy-making, and business planning.