پژوهشی در روانشناسی اجتماعی

انسان موجودی اجتماعی است و به تعامل با دیگران نیاز دارد.وی هنگام معاشرت با دیگران اطلاعات بسیاری دربارۀ آنان بدست می آورد.این اطلاعات باید به نحوی دسته بندی شوند و بخشی از آنها که مفیدترند،وارد حافظه گردند.شناخت اجتماعی درصدد است که چگونه به اطلاعات اجتماعی توجه می کنیم،آنها را ذخیره می نماییم،انسجام می بخشیم و در نهایت،به یاد میآوریم.توجهی که اخیرا به شناخت اجتماعی مبذول می شود،مولود پیشرفتهای خارجی از حوزۀ روانشناسی اجتماعی است.اواخر دهۀ1970 میلادی به بعد،پژوهشگرانی که به مطالعۀابعاد شناختی انسان می پرداختند،به پیشرفتهای عظیمی نایل شدند.بسیاری از روانشناسان اجتماعی،تحت تاثیر این دستاوردها،در صدد برآمدند تا اصول،روشها و یافته های مطالعات شناخت شناسان را در رشتۀ علمی خود به کار گیرند،در نتیجه،برخی از مفاهیم و اصول شناخت اجتماعی از رشته های علمی دیگر،بخصوص روانشناسی شناختی،وارد روانشناسی اجتماعی شد.روان شناسان اجتماعی با توجه به دیدگاه خاص خویش،به شناخت «خود»می پردازند و معمولا از دو جنبۀ مهم «خود»یعنی«خودپنداره»و «حرمت خود»بحث می کنند.ازتاریخچۀ روان شناسی اجتماعی که در مقالۀ پیش رو به آن پرداخته شده است؛بی شک این طور استنباط می شود که باید ریشۀبعضی از جریانهای فکری را در گذشته جستجو کرد و از مسائل گذشته و حال بهم می رسند.ولی هرگاه در تاریخ این جریانهای فکری بیشتر تعمق می کنیم به این نکته برمی خوریم که با چه کندی و رنجی این کوششها و اشتغالات در مسیر جداگانه ای افتده است.فلسفۀسیاسی و فلسفۀاخلاقی و ازین بیشتر فلسفۀاجتماعی و فلسفۀ شخصیت،سالیان دراز برای بارور شدن اندیشۀروان شناسی اجتماعی زمینۀمساعدی بودند.لکن براثر نظرگاهها و مسائلی که مطرح میشد و هدف نظری طرح این مسائل و روشهای تحقیقی که بکار می رفت این فکر بکندی از تاریکی و ابهام دانش کلی یعنی«انسان شناسی»به معنی قدیم آن بیرون آمد.یکی از اموری که مخل پیشرفت روان شناسی اجتماعی شده بود.کندی جریان به وجودآمدن علوم نزدیک به این علم مخصوصا روان شناسی و جامعه شناسی و قوم شناسی بود.در این مقاله سعی شده تا ارتباط روانشناسی اجتماعی را با سایر رشته های علمی نزدیک با بیان شباهت ها و تفاوتهای بین آنها بیان شود.بیان تاریخچه علم جامعه شناسی نیز تا حدودی خواننده را در جریان این علم گسترده و کهن قرار میدهد و پیش زمینه ای را از مباحث بیان شده در این مقاله را در ذهن خواننده ایجاد می کند. افکار پیشروان روان شناسی اجتماعی هرچند امروز به نظر ما جاذب است،رابطۀ آنها با دانش کنونی که روان شناسی اجتماعی نام دارد،غیرمستقیم و حتی تصادفی است.همچنین به بحث محوری ترین مباحث روان شناسی پرداخته شده یعنی «نگرش» .این مفهوم در کتابهای درسی روانشناسی اهمیت فراوانی دارد و مولفه های بسیاری مانند نیوکام،ترنر،کانورس،کتز،استاتلند آن را محور بحث و بررسی قرار داده اند.یکی از دلایل اهمیت نگرش این است که بر افکار اجتماعی موثر است،نحوۀ تفکر و پردازش اطلاعات را تحت تاثیر قرار می دهد،به عنوان طرح ذهنی عمل می کند به عبارت دیگر،چهارچوب های شناختی اطلاعات را در مورد مفاهیم،موقعیت ها و حوادث سازماندهی و نگهداری می کند و سرانجام،بر فرایند رفتار اثر می گذارد.