بررسی نقش ویژگی‌های ژئومکانیکی توده سنگ و آب زیرزمینی در وقوع ‌زمین‌‌‌لغزش سورین (استان کردستان)

با توجه به توسعه بسیاری از مراکز جمعیتی (شهرها و روستاها) در بخش‌های کوهستانی و پرشیب کشور و قرار گرفتن آن ها بر روی مصالح سست و ضعیف و با در نظر گرفتن شرایط خاص ‌‌‌زمین‌شناسی برخی از این مراکز جمعیتی، خطر ناپایداری‌های دامنه‌ای در این مناطق بسیار جدی بوده و انجام مطالعات زمین‌شناسی مهندسی جهت بررسی این پدیده و تحلیل پایداری دامنه‌های مستعد ناپایداری در این مناطق و ارائه طرح‌های تثبیت و راهکارهای کاهش خطر برای آنها بسیار ضروری می‌باشد. در همین راستا در مطالعه حاضر به بررسی یک زمین‌لغزش بزرگ که روستای سورین در استان کردستان را تهدید می‌نماید، پرداخته شده است. این زمین لغزش در واحدهای دگرگونه از جنس شیست سبز واقع شده و در اثر مجموعه‌ای از عوامل از جمله هوازدگی و خردشدگی (و در نتیجه کاهش ویژگی‌های ژئومکانیکی توده سنگ) در بخش بالایی این سنگ‌ها و حضور آب زیرزمینی به وقوع پیوسته است. از نظر زمین‌شناسی بخش اعظم پوشش دامنه را مصالح ریز دانه ی حاصل از هوازدگی سنگ بستر به همراه خاک‌های واریزه‌ای تشکیل می‌دهند که ضخامت اندکی دارند و بلافاصله بر روی زون هوازده فوق الذکر قرار گرفته‌اند. بنابراین می‌توان این زمین لغزش را در دسته زمین لغزش‌های کم عمق طبقه‌بندی نمود. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که در حال حاضر عمده‌ترین عامل در تحریک و سرعت گرفتن حرکات در زمین لغزش سورین اشباع شدن دامنه به‌ویژه بخش هوازده در اثر بارشهای طولانی مدت میباشد.در این مطالعه، هدف کاهش خطر لغزش در دامنه بالادست روستا می‌باشد. به این منظور بعد از تعیین پارامتر‌‌های ژئوتکنیکی مصالح، از طریق آزمون‌‌های آزمایشگاهی و صحرایی، برداشت‌های صحرایی، روشهای تجربی و تحلیلی، قضاوت مهندسی و تحلیل برگشتی، با بهره‌گیری از روش‌ تعادل حدی و با فرض حاکم بودن دو معیار موهر-کلمب در خاک و هوک و براون در واحدهای سنگی، به تحلیل پایداری دامنه پرداخته شده و اثر پارامترهای مختلف از جمله تراز آب زیرزمینی و زلزله بر پایداری دامنه مورد بررسی قرار گرفته است. مطابق با نتایج تحلیلها، روش‌‌های مناسب در کاهش خطر و تثبیت محدوده لغزشی شامل احداث گالری‌‌های زهکش برای خارج نمودن آب‌‌های زیرزمینی، زهکش‌‌های سطحی برای جمع آوری آب‌‌های خروجی از گالری‌‌های زهکش و احداث شمع‌‌های بتنی پیشنهاد شده‌اند.