تخمین شاخص حفرپذیری بر مبنای روابط چندگانه خطی

برآورد هزینه انجام عملیات حفاری و همچنین اصلاح پارامترهای طراحی حین اجرا، همواره بخش مهمی از چالش‌های مهم مهندسی در پروژه‌های حفاری فضاهای زیرزمینی می‌باشد. لذا تعریف پارامترهای قابل اتکای کمی که مبین خصوصیات توده سنگ از لحاظ مقاومت در برابر حفاری است، دارای اهمیت می‌باشد. شاخص حفرپدیری یکی از پارامترهایی است که در این راستا معرفی و در مدل‌های مختلف پیش بینی و ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقدار این شاخص توسط دو آزمایش پیشنهادی تعیین و با توجه به طبقه‌بندی ارائه شده، سنگ را در دسته بندی‌های مختلف از لحاظ قابلیت حفرپذیری تقسیم می‌کند. در همین راستا و به‌منظور تخمین این شاخص بدون انجام آزمایشات مربوطه، روابط تجربی توسط محققین مختلف و بر اساس داده‌های پروژه‌های انجام گرفته، ارائه گردیده است. کارایی و قابلیت استناد و تعمیم این روابط همواره جای تردید داشته و بعضاْ نتایج مناسبی نداشته است. لذا و به‌منظور بالا بردن صحت و دقت یک رابطه تجربی، داشتن طیف گسترده‌ای از پارامترهای ورودی از مناطق و پروژه‌های مختلف و تحلیل مناسب و چندگانه پارامترهای مختلف میتواند این مشکل را تا حدودی مرتفع نماید. در این مطالعه به‌منظور ارائه روابط چندگانه و چند پارامتری جهت تخمین این شاخص، بانک اطلاعاتی جامع و گسترده‌ای از گزارشات طراحی پروژه‌ها و مقالات معتبر منتشر شده، تجمیع و ایجاد گردیده است. در مرحله بعد با انجام آنالیز حساسیت خطی و غیر خطی، شاخصترین پارامترهای موثر تعیین شده است. در ادامه با بهره‌گیری از شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا، درصد خطای مطلق و واریانس مقادیر، روابط تخمینی در سه دسته مختلف نوع سنگ (آذرین، دگرگونی و رسوبی) ارائه شده است. روابط تخمینی ارائه شده دارای ضرایب همبستگی بالا و به ترتیب 5/83 و 89 و 97 درصد برای سنگ‌های آذرین، دگرگونی و رسوبی و میزان خطای مطلق تقریب در سه گروه تنها 4/4 و 2/4 و 1/1 درصد پیشنهاد گردیده که نشان دهنده دقت و کارایی بالای این روابط پیشنهادی می‌باشد.