دلالت‌های خداباوری اسماعیلیه در اشعار نزاری قهستانی

درباره فرقه اسماعیلیه، افکار و عقاید آنها مطالب بسیاری نوشته شده است اما تعداد مقاله ها و آثاری که تجلی و بازتاب این اندیشه ها را در ادب فارسی نشان دهد بسیار کم است، درحالیکه اندیشه ها و اعتقادات این فرقه در اشعار شاعران بزرگی همچون حکیم نزاری قهستانی(645- 720 یا721 قمری) و ناصرخسرو قبادیانی(394-481قمری) انعکاس یافته است و می-توان گفت این شاعران با استفاده از زبان شعر در جهت تبیین و اشاعه این مذهب گام های موثری برداشته اند، تا جایی که نزاری قهستانی را از جمله بزرگ ترین معتقدان و مبلغان این مذهب در نیمه شرقی ایران دانسته اند. عقاید کلامی اسماعیلیه بیشترین بازتاب را در اشعار نزاری قهستانی دارد، عقایدی همچون برتری ذات خداوند از وهم و عقل، عدم اعتقاد به بهشت و دوزخ جسمانی و اعتقاد به تناسخ، دوری از تقلید صرف، برتری عشق بر عقل و قضا و قدر از جمله اعتقاداتی است که می-توان آنها را در اشعار نزاری قهستانی مشاهده کرد که نشان از مذهب وی و تلاشی است که در جهت ترویج و اشاعه این مذهب داشته است. وی علاوه بر اینکه از طریق اشعارش سعی در ترویج مذهب اسماعیلیه داشته، از طریق جلسات درس و وعظ نیز به ترویج و اشاعه این مذهب و عقاید آن می‌پرداخته است.