ارزیابی انتقادی دیدگاه سوبر به برهان نظم در سطح زیست‌شناختی

الیوت سوبر، فیلسوف زیست شناسی معروف که از مهمترین منتقدین برهان نظم چه در سطح کیهان شناختی و چه سطح زیست شناختی است، به طور خاص نقدهایی را بر ایده برهان نظم در سطح زیست شناختی طرح کرده است. تفاوت اساسی نقدهای سوبر با دیگر منتقدین برهان نظم در سطح زیست شناختی آن است که او طرح نظریه تکامل داروینیستی را دلیل اصلی عدم اعتبار برهان نظم زیست شناختی نمی داند. بلکه او با تحلیل روش شناختی و فلسفی خود اولا به این جمع بندی می رسد که تنها راه برای صحت اعتبار یک نظریه علمی و ارزیابی آن روش مبتنی بر likelihood, است و بنابراین نظریه طراحی هوشمند نیز برای آنکه بتواند نظریه شانس را از صحنه بیرون کند، باید خود را در قالب likelihood, اثبات نماید. در ادامه این مدعا، سوبر بر آن است که نظریه طراحی قادر به عرضه خود در قالب likelihood, نیست و بنابراین شرایط یک نظریه علمی را دارا نبوده پس نمی تواند با نظریه شانس رقابت نماید. دلیل اصلی این امر در نگاه سوبر آن است که نظریه طراحی هوشمند نمی تواند ویژگی هایی که در سطح زیست شناختی بناست پای عامل هوشمند را میان آورند را به ذهنیت طراح متصل کنند؛ چرا که ما نسبت به ذهنیت طراح و میل او به ایجاد چنان ویژگی هایی جهل داریم. در این مقاله، این مدعای سوبر مورد ارزیابی انتقادی قرار می گیرد. نگاه سوبر در چند سطح محل نقد است؛ نخست آنکه ارجاع به عامل هوشمند در رقابت با نظریه شانس باید حتما در قالب likelihood, قرار گیرد در حالی که به نظر میرسد در موارد بسیاری نظریه طراحی هوشمند می تواند بدون قرار گیری در این قالب به پیش رود. در این مرحله با توجه به رویکرد احتمالاتی ویلیام دمبسکی به عنوان نظریه ی رقیب likelihood, ، که نشان خواهیم داد در نقاط مختلف و مهم دانش مورد استفاده قرار گرفته و می گیرد، وجود طراحی را در هستی، کاملا علمی و فرضیه ی برتر می دانیم. در سطح دوم، مسئله این است که حتی با پذیرش ملاک سوبر، چرا نتوان ارتباطی میان ویژگی های طراح هوشمند مورد نظر، یعنی خداوند و برخی ویژگی های موجودات زیست شناختی برقرار نمود؟ در واقع مسئله آن است که سوبر نگاهی کاملا شکاکانه به رابطه میان ذهنیت طراح و ویژگی های زیستی اتخاذ می نماید که این موضع کاملا میتواند محل نقد قرار گیرد. در واقع در این مرحله بر خلاف ادعای سوبر که به دلیل جهل ما نسبت به ذهنیت طراح، بی نظمی را دلیلی بر تکامل گرایی و نظم را دلیلی بر خلقت گرایی نمی داند، نشان خواهیم داد که بدون دسترسی به ذهنیت طراح، با تفاصیلی، نظم دلیلی بر وجود طراح است اما بی نظمی دلیلی بر فرضیه ی تامل نخواهد بود.