گذار به نظام بین الملل پساآمریکایی و تحول در روابط راهبردی آمریکا با متحدان خاورمیانه ای

به موازات تحول در محیط بین المللی، ژئوپلیتیک خاورمیانه در حال گذار از یک نظم آمریکایی پساجنگ سرد به یک بی‌نظمی پساآمریکایی است. وضعیتی که قدرت های منطقه ای و فرا منطقه‌ای را به نقش-آفرینی فعال در سیاست در حال تغییر منطقه ای ترغیب می‌کند. در این میان، ظهور یک نظم چندقطبی در سطح جهانی، روسیه و تا حدودی چین را وارد بازی بزرگ خاورمیانه کرده که بیش‌ازپیش، وضعیت منطقه را پیچیده‌تر کرده و به این معنی است که معادلات خاورمیانه دیگر بر اساس یک‌جانبه‌گرایی آمریکا تعیین و تکلیف نمی‌شود. تحولات بعد از انقلاب های عربی نشان می‌دهد که عصر آمریکایی در خاورمیانه، به پایان رسیده است و دولت های منطقه، با افول نفوذ منطقه ای آمریکا، دیگر به آن، به‌عنوان تامین کننده نظم و امنیت نگاه نمی‌کنند. در چنین وضعیتی هر یک از قدرت های منطقه ای با بازتعریف نقش و جایگاه راهبردی خود در خاورمیانه که زمانی بر اساس الگوی دوستی و دشمنی با واشنگتن تنظیم می‌شد، به دنبال شکل‌دهی به نظم ژئوپلیتیکی منطقه بر اساس منافع و ابتکارات راهبردی خودشان هستند. مهم ترین خروجی چنین وضعیتی، تحول در روابط آمریکا با متحدان راهبردی خود در خاورمیانه است که اولویت ها و منافع خود را دیگر بر اساس ترجیحات راهبردی ایالات‌متحده تنظیم نمی کنند. این مقاله تلاش می کند تا ارتباط معناداری بین تحولات ساختاری در نظام بین الملل و بحران در روابط راهبردی آمریکا و ترکیه در خاورمیانه ایجاد کند. مقاله این ایده اصلی را به آزمون می‌گذارد که افول هژمونی خاورمیانه ای آمریکا موجب تغییر در برداشت آنکارا از نقش خاورمیانه ای ترکیه و پیگیری راهبردهای مستقل از متحدان غربی برای بازتعریف جایگاه خود به‌عنوان یک قدرت منطقه ای نظم ساز شده است که به نحوی هژمونی و نظم آمریکایی را به چالش می کشد. در چنین بستری، روابط آمریکا و ترکیه تحت تاثیر محیط ناپایدار ژئوپلیتیک خاورمیانه و همچنین، شکاف در اتحاد فرا آتلانتیکی در عصر گذار هژمونیک، همچنان بی‌ثبات و تا سطحی بحرانی خواهد بود. وضعیتی که تشدید آشوب و تداوم بی نظمی در خاورمیانه را در بردارد.