چالش خلود در دوزخ و معقولیت(بررسی و نقد تعلیل علامه طباطبایی از خلود در دوزخ)

خلود یا جاودانگی در دوزخ(=عذاب) یکی از ریزموضوعات بحث جاودانگی انسان است. این مساله در اسلام تقریباً از مسلمات و قطعیاتی است که شواهد قرآنی و روایی بسیاری بر آن وجود دارد. آنچه که پذیرش مساله خلود در دوزخ(=عذاب) را با دشواری معرفتی(epistemologic) مواجه می کند فقدان تبیین/ دفاع عقلانی(defence /explanation reasonable) و تعلیلی خردپذیر(rational) از آموزه خلود در دوزخ است. پرسش از «فلسفه/ فایده خلود در دوزخ» از منظر «غایت پژوهشی»(teleological) موجب شک و تردیدهایی در خردپذیر بودن(rationality) جاودانگی در دوزخ شده است. از سوی دیگر بسیاری از اندیشمندان اسلامی تلاش کردند برای خلود در دوزخ، استدلال/تبیین معقول و خردپذیری اقامه نمایند. این مقاله به بررسی و نقد پاسخها و دفاعیه های ارائه شده از سوی علامه طباطبایی در موضوع خلود در دوزخ، پرداخته است و نشان داده است که عقیده به خلود در دوزخ، از منظر غایت گرایی، فاقد تبیین منطقی و معقول است و در نهایت باید به عنوان یک گزاره تعبدی (obediently) پذیرفته شود.