مرگ‌آگاهی، کرونا و باور به حیات پس از مرگ

انسان موجودی مرگ‌آگاه است و مواجهه‌ی شخصی با مرگ مانند آنچه در همه‌گیری کرونایی رخ داد ظرفیت مرگ‌آگاهی را در انسان تحریک می‌کند. مساله اصلی آن است که فعال‌شدن این ظرفیت توام با غلیان هیجانات و اضطراب فراگیر است و اگر درست جهت داده نشود تبعات منفی در سطح فردی و اجتماعی به‌بار می‌آورد. در این پژوهش با رویکردی پدیدارشناسانه به مساله درصدد ارایه‌ی منظری مبتنی بر باور به حیات پس از مرگ هستیم که در آن فرد بتواند با به‌کارگیری بعد عقلانیت به ساحتی بالاتر از مرگ‌آگاهی برود. این ساحت بالاتر که تنها منحصر به انسان است «مرگ‌اندیشی معرفتی» است؛ یعنی گذر از مرگ‌هراسی متوقف‌کننده و یا حتی پوچ‌گرا به مرگ‌هراسی محرک و معنادهنده به زندگی که سرحد آن شوق و استقبال از مرگ در «موضع» آن است. همه‌گیری کرونایی نشان داد که مرگ‌اندیشی مدرن به‌اندازه‌ی کافی عمیق و غایی و تضمین‌کننده نیست که ما را در لحظات بحرانی این گذر تا انتها همراهی کند. از این‌رو لازم است، این مواجهه‌ی معرفتی در قالب چرخشی از مرگ‌اندیشی مدرن به مرگ‌اندیشی دینی صورت گیرد. این چرخشی است که آن سو و این سوی مرگ هر دو را معنا و جریان می‌دهد و در بحران‌های خطیر از هم گسیخته نمی‌شود.