تحلیلی بر بروز فولیکول غیر تخمک گذار هموراژیک در مادیان

فولیکول غیر تخمک گذار هموراژیک(ahf) رایج‌ترین عارضه در تخمک گذارى مادیان به شمار می‌رود. در این عارضه حفره‌ى درون فولیکول غیر تخمک گذار به طور فزاینده‌اى از خون پر مى‌شود و از طرفی به دلیل حضور فاکتورهاى ضدانعقاد موجود در مایع فولیکولى، خون موجود در ابتدا لخته نمى‌بندد و فولیکول نیز نمى‌تواند تخمک گذاری کند. بر اساس یافته‌های اولتراسونوگرافی و ارزیابی هورمون پروژسترون، ahf به سه نوع تقسیم بندی شده است. نوع غیرلوتئینه که حدود 15 درصد موارد را تشکیل می‌دهند(غلظت پروژسترون در این موارد کمتر از یک نانو گرم در میلی لیتر می‌باشد) و انواع لوتئینه که خود به دو دسته طبقه بندی می‌شوند. نوع اول دارای دیواره کاملا لوتئینه و ضخیم بوده و غلظت پروژسترون آن‌ها بالاست(حتی بالاتر از غلظت پروژسترون در فاز لوتئال سیکل) و در نوع دوم فقط قسمت کمی از دیواره لوتئینه شده و غلظت پروژسترون در این مادیان‌ها بین 1 تا 3 نانوگرم در میلی لیتر(پلاسما) می‌باشد. وقوع ahf با افزایش سن رابطه مستقیم دارد، به طوریکه میانگین سن مادیان‌هایى با فولیکول غیر تخمک گذار هموراژیک 5/5 ± 15/4 سال است. همچنین بروز این عارضه در دوره انتقال بهاره و پاییزه بیشتر است که علت احتمالی آن را مى‌توان به کاهش ترشح گونادوتروپین‌ها و استروئیدهاى تخمدانى نسبت داد. تجویز pgf2α و آنالوگ‌های آن در زمان حضور فولیکول با سایز بزرگ‌تر از 30 میلی متر یا در روز تخمک گذارى، احتمال بروز این عارضه را افزایش می‌دهد. تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی با دوز بالا هم مى‌تواند احتمال بروز ahf را افزایش دهد. در مادیان‌هاى مسن فولیکول غیر تخمک گذار هموراژیک غالبا غیر معمول و بزرگ، در حالیکه در جوان‌ترها سایز ساختار متوسط بوده و غالبا اکوژن می‌باشد. به طور کلی تجویز pgf2α بر ساختارهای ahf با دیواره لوتئینه موثر است و منجر به تحلیل آن می‌شود درحالیکه ساختارهای فاقد دیواره لوتئینه به تجویز pgf2α پاسخ نمی‌دهد و تلاش جهت لوتئینه کردن این ساختارها(غیرلوتئینه) با تجویز ترکیبات آنالوگ‌های آزاد کننده گنادوتروپین‌ها یا گنادوتروپین کوریونیک انسانی موفقیت آمیز نبوده است. آگاهى از عوامل مستعد کننده بروز ahf و نحوه درمان آن مى‌تواند باعث افزایش کارایی تولید مثلی مادیان شود.