فراوانی شکستگی‏های استئوکندرال مفصل قلمی- بندانگشتی (فتلاک) اسب‏های وارم‏بلاد پرشی در معاینات رادیولوژی

سلامت اندام‏های حرکتی یکی از عوامل مهم در عملکرد اسب‏های ورزشی است. مفصل قلمی-بندانگشتی (فتلاک) به‏دلیل حرکت‏پذیری و وزن‏گیری قابل‎توجه،رایج‏ترین مفصل برای رخداد صدمات و جراحات مختلف است. شکستگی‎های استئوکندرال (osteochondral fragments) از رایج‎ترین انواع جراحات مفصلی فتلاک است که به‏واسطه ضربات و صدمات وارد شده به مفصل یا اختلال تکوینی در روند استخوان‏سازی داخل غضروفی (osteochondrosis dissecans)، رخ می‏دهند. این نوع شکستگی‏ها می‏توانند سطوح پشتی یا کف‏دستی/پایی بخش فوقانی استخوان بند اول، سطح پشتی بخش تحتانی استخوان قلم اصلی و استخوان‏های کنجدی فوقانی در سطح مفصلی را تحت تاثیر قرار دهند. اگرچه معمولا همراه با علائمی مانند تورم و افیوژن مفصلی، درد و لنگش هستند اما در برخی موارد، علی‏رغم مشاهده در تصاویر رادیوگراف، ممکن است فاقد علائم بالینی معنی‏دار باشند. با وجود پیشرفت در روش‏های تصویربرداری تشخیصی، رادیولوژی همچنان پرکاربردترین و در دسترس‎ترین ابزار به‏منظور ارزیابی جراحات استخوانی و مفصلی در اسب می‎باشد. همانند برخی از جراحات مفصلی در اسب‏های ورزشی به نظر می‏رسد تفاوت‏هایی به لحاظ شیوع و رخداد شکستگی‏های استئوکندرال مفصل فتلاک بین رشته‏های مختلف ورزشی در اسب وجود داشته باشد. اطلاعات مدونی پیرامون فراوانی شکستگی‏های استئوکندرال مفصلی فتلاک، در جمعیت اسب‏های پرش در ایران در دسترس نیست. این مطالعه با هدف ارزیابی فراوانی و توصیف شکستگی‏های استئوکندرال مفصل فتلاک در اسب‏های وارم‏بلاد پرشی انجام شده است. با این هدف، تصاویر رادیوگرافی مفاصل فتلاک در 233 راس اسب وارم‏بلاد پرشی ارزیابی گردید. محدوده سنی اسب‏های مورد مطالعه بین 1 تا 20 سال بود. از این تعداد، 113 راس (%49/48) مادیان، 43 راس (%45/18) نریان و 77 راس (%03/33) اسب‏های اخته شده بودند. از 233 راس اسب مورد ارزیابی، شکستگی‎های استئوکندرال مفصل فتلاک در 65 راس (%89/27) مشاهده شد که از این میان، 39 راس (60%) در یک اندام و 26 راس (40%) در دو یا چند اندام دارای این عارضه بودند. درگیری اندام‏های حرکتی قدامی و خلفی به‏ترتیب در 53 (%74/22) و 44 (%88/18) راس اسب مشاهده شد. اختلاف آماری معنی‏داری بین اندام‏های حرکتی چپ و راست مشاهده نشد. با توجه به اهمیت شکستگی‎های استئوکندرال در مفصل فتلاک و امکان تاثیر آن بر عملکرد ورزشی اسب‏های پرش، معاینات بالینی و رادیوگرافی کامل ضروری به‎نظر می‎رسد.