گزارش یک مورد آستنوزاسپرمیا و اختلالات مورفولوژیکی دم اسپرم در یک اسب سیلمی کرد

آستنوزواسپپرمی که به صورت کاهش یا عدم تحرک اسپرم تعریف می‌گردد، یکی از علل اصلی ناباروری در انسان شناخته شده است. اختلال در تعداد، تحرک و شکل اسپرم می‌تواند تاثیر مستقیمی بر باروری جنس نر داشته باشد. در این مطالعه موردی، اسپرم‌های یک راس نریان کرد 5 ساله با سابقه ناباروری در یکی از باشگاه های سوارکاری همدان، به منظور تشخیص علت احتمالی مشکلات اسپرمی مورد بررسی قرار گرفت. اولین سابقه جفتگیری نریان مورد بحث با 4 مادیان فحل به ظاهر سالم بوده است که هیچ کدام از آنها آبستن نشدند. نریان از نظر بدنی و میل جنسی وضعیت مناسبی داشت و ریزش بینی موکوسی مستمر و مختصر بدون درگیری سایر قسمت‌های دستگاه تنفس مشاهده شد. معاینه بالینی و اولتراسوند اندام های تناسلی بیرونی و داخلی اختلالی را نشان نداد. اسپرم اخذ شده در سه نوبت با فاصله یک ماهه با استفاده از واژن مصنوعی، از نظر میزان تحرک، مورفولوژی، درصد زنده‌مانی، درصد بلوغ هیستونی و کشت میکروبی مورد ارزیابی قرارگرفت. حجم و غلظت نمونه‌های اسپرم بترتیب 6 ± 25 میلی‌لیتر و 58 ± 261 میلیون در هر میلی‌لیتر بود. مشاهدات میکروسکوپیک نمونه‌ها حکایت از عدم تحرک اسپرم‌ها داشت. درصد زنده‌مانی اسپرم‌ها 52% و اسپرم‌های با بلوغ هسته 96% مشخص شد. در ارزیابی مورفولوژی اسپرم‌ها با رنگ آمیزی ائوزین-نیگروزین، اسپرم‌های بدون دم (27%)، ریز قطره سیتوپلاسمی بالایی (15%)، پیچ خوردگی و شکستگی دم (13%) مشاهده و در مجموع در صد اسپرم‌های غیرطبیعی 71% محاسبه شد. در کشت باکتریایی نمونه‌ها هیچ باکتری بیماریزایی جداسازی نشد. با توجه به اختلالات اسپرمی و تنفسی مشاهده شده در این نریان، به نظر می رسد مشکل ژنتیکی آستنوزواسپرمی منجر به اختلال حرکتی مژکی در مخاط تنفسی و تاژک در اسپرم‌ و بروز ناباروری شده باشد.