رخداد برونکوپنومونی ناشی از حمل و نقل طولانی در یک راس اسب ورزشی‎کرد (گزارش مورد)

برونکوپنومونی یکی از بیماری های تهدید کننده سلامت اسب می‏باشدکه به‏دنبال استقرار و تکثیر عوامل عفونی در راه‏های هوایی و پارانشیم ریوی دستگاه تنفس پایینی پدید می‏آید. حمل‎و نقل طولانی مدت به‏دلیل ایجاد استرس و فراهم ساختن شرایط استقرار عوامل عفونی و همچنین ایجاد اختلال در سیستم موکوسیلیاری برای پاکسازی ترشحات دستگاه تنفس پایینی بعنوان یکی از مهمترین عوامل مستعدکننده بروز برونکوپنومونی در اسب ها مطرح شده است. در این‎گزارش ضمن بررسی رخداد برونکوپنومونی به‎دنبال حمل‎ونقل به اهمیت، نحوه پیشگیری و مدیریت بیماری نیز اشاره می‎شود. یک راس نریان چهار ساله نژاد کرد با سابقه لنگش برای انجام جراحی‎آرتروسکوپی پس از 30 ساعت حمل‎و‎نقل از شهر اصفهان به بیمارستان دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ارجاع شد. پس از جراحی برای ارزیابی وضعیت مفصل، حیوان دست گردان شده و تظاهرات بالینی درگیری دستگاه تنفس بصورت افزایش تعداد تنفس و افزایش عمق تنفس مشاهده گردید. در سمع صداهای ریوی، افزایش صدا‎های تنفسی بازدمی شنیده شد و برای تایید درگیری دستگاه تنفس پایینی اقدام به تهیه رادیوگراف گردیدکه تصاویر رادیوگرافی حضور الگوی برونکواینترستیشیال در ریه اسب را تایید نمود. نتایج هماتولوژی قبل و بعد از جراحی افزایش تعداد لکوسیت های خون، افزایش تعداد نوتروفیل‎ها و افزایش میزان فیبرینوژن خون را نشان می‎داد. با توجه به درگیری دستگاه تنفس پایینی و جراحی مفصل، برای درمان آنتی‎میکروبیال از داروهای سفازولین، جنتامایسین و فلونیکسین استفاده گردید. انجام معاینات مجدد بالینی و بررسی نتایج آزمایشات خون اخذ شده بعد از شروع درمان، بهبود وضعیت مفصل جراحی شده و دستگاه تنفس را بصورت کاهش شدید صداهای تنفسی به همراه بهبود الگوی التهابی نشان داد. پیشنهاد می‎شود تا با رعایت بعضی نکات از جمله استفاده پروفیلاکتیک از آنتی بیوتیک‎ها مانند پنی‎سیلین ، استفاده از اسب‎کش هایی که فضای کافی برای انعطاف سر حیوان را در طی حمل‎و‎نقل طولانی فراهم می‎کنند و نیز توقف همراه با پیاده‎کردن و راه بردن هرچند اندک اسب در طول مدت جا‎بجایی خطر ابتلای حیوان به برونکوپنومونی متعاقب حمل‎و‎نقل طولانی را کاهش داد.