بررسی انسجام دستوری قرآن کریم موردپژوهی: جایگزینی حروف عطف واو و فاء

انسجام، یک ابزار زبانی است که ویژگی متنیت را فراهم می‌کند. به بیان دیگر یک مفهوم معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن، اشاره دارد و شناسایی متن از غیر متن را میسر می‌سازد. این در حالی است که فهم لایه‌های زبانی قرآن و اثبات ژرف‌ساخت پیوستۀ این کلام وحیانی ضرورت بهره‌گیری از دستاوردهای جدید علومی همچون زبان‌شناسی را برجسته می‌سازد. بی‌گمان با کاربست نظریه انسجام به عنوان یک الگوی زبان‌شناختی می‌توان در حد توان محدود بشری، گوشه‌ای از ویژگی‌های منحصر به فرد کلام وحیانی آیین اسلام را به نمایش گذاشت. بدین تصور جستار حاضر برآن است تا با بهره‌گیری از این نظریه، انسجام دستوری آیات قرآن را ضمن مبحث جایگزینی حروف عطف واو و فاء مورد بررسی قرار دهد و ابعاد دیگری از اعجاز این کلام جاوید و ظرافت‌های معنایی آن را آشکار سازد. بررسی داده‌های قرآنی در قالب یک مطالعه میان‌رشته‌ای نشان داد که عوامل متعددی چون توازن واژگانی، هم‌متن و بافت جایگزینی دو حرف عطف واو و فاء را موجب می‌شود و اتفاقا همین جایگزینی باعث انسجام متنی می‌گردد و بار معنایی و زیبایی‌شناختی قابل ملاحظه‌ای را به دوش دارد.