کارکردهای گفتمانی- کاربردشناختی ساختار «اشتغال» در قرآن کریم از منظر (بین) ذهنی بودن

این مطالعه به بررسی اشتغال به عنوان یکی از اسلوب‌های پیشایند سازی در قرآن کریم می‌پردازد. بطور کلی، حرکت سازه‌های یک جمله به ابتدای آن یا پیشایند سازی به منظور برجسته کردن آن سازه، یکی از ابزارهای نحوی متداول در زبانها برای بازنمایی مبتدا و کانون است. این مقاله نقش‌های گفتمانی– کاربردشناختی این ساختار را در قرآن کریم از منظر (بین) ذهنی بودن مورد بررسی قرار می‌دهد. نتایج بررسی آیات مورد مطالعه نشان می‌دهد که ساختار اشتغال، در ارتباط با آیات قبل یا بعد از خود، نقش‌های گفتمانی – کاربردشناختی مختلفی را همچون بیان مقوله پیش‌ انگاشتی، بیان تقابل، شفاف سازی، تصحیح تضمن حاصل از رابطۀ افزایشی دو بخش گفتمان ، کاربرد توجیهی(محتوایی، معرفتی، کنش گفتاری)، و مدیریت موضوع در گفتمان ایفا می‌کند. بعلاوه، استفاده از این ساختار در قرآن کریم، در راستای اهداف گفتمانیِ متنی، ذهنی و بین ذهنی (متنی، نگرشی، واکنشی، همبستگی- محور) بوده و دربردارندۀ ملاحظات سبکی و همچنین ملاحظات مربوط به سجع و آهنگ آیات می‌باشد.