مقایسه کارایی فنی نهاده آب به دو روش آبیاری سنتی و مدرن مطالعه موردی: محصول پسته شهرستان سیرجان

پسته به عنوان طلای سبز نقش مهمی در بخش کشاورزی شهرستان سیرجان دارد. یکی از بزرگترین مشکلات کشاورزان تولیدکننده پسته، محدودیت شدید منابع آبی است. با این وجود تعداد زیادی از کشاورزان از روش سنتی به آبیاری می‌پردازند و درصد زیادی از منابع آبی کمیاب که اغلب چاه ها هستند، را هدر می دهند. در این تحقیق ابتدا 285 کشاورز تولیدکننده پسته در شهرستان سیرجان براساس فرمول کوکران انتخاب شدند و براساس نوع روش آبیاری (سنتی یا مدرن) به دو گروه تقسیم شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها مقدار کارایی نهاده آب محاسبه شد. جهت تعیین عوامل موثر بر افزایش کارایی فنی آب از مدل توبیت استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه در سال 98-1397 جمع آوری شدند. بر طبق نتایج به دست آمده، میانگین کارایی آب (crs) در بین کشاورزانی که از روش آبیاری سنتی استفاده می‌کنند، 27 درصد و این مقادیر در گروه کشاورزانی که با روش‌های جدید با آبیاری می‌پردازند 58 درصد تعیین شد. یافته‌ها نشان داد متغیرهای شرکت در برنامه­های صرفه­جویی آب، تحصیلات، قیمت آب و نوع آبیاری تاثیر مثبتی بر کارایی فنی آب دارند. توصیه می‌شود دولت با اصلاح نظام قیمتگذاری آب و اعطای تسهیلات مناسب به کشاورزان آنان را ترغیب به استفاده از سیستمهای نوین آبیاری کند.