افزایش اثربخشی طراحی سیستم‌های زهکشی زیرزمینی با استفاده از شاخص ارزیابی چرخه حیات

پایداری سیستم‌های زهکشی زیرزمینی وابستگی زیادی به پایداری اکوسیستم‌های پذیرنده زه‌آب دارد. در این تحقیق، با استفاده از مفهوم ارزیابی چرخه حیات، میزان اثربخشی سیستم‌های مختلف زهکشی زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. در مزرعه مورد مطالعه، سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی متشکل از عمق 9/0 متر و فاصله 30 متر (d0.9l30)، عمق 65/0 متر و فاصله 30 متر (d0.65l30) و عمق 65/0 متر و فاصله 15 متر (d0.65l15) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی متشکل از چهار خط زهکش به فاصله 15 متر و با اعماق 65/0 و 9/0 متر به‌صورت یک‌درمیان (bilevel) نصب شد. همچنین کرتی که فاقد لوله زهکش زیرسطحی بوده نیز به عنوان تیمار (control) انتخاب شده و پس از برداشت برنج، کلزا به عنوان کشت متناوب با برنج در این اراضی کشت گردید. نتایج نشان داد که در بین منابع ورودی انتشار مستقیم از سطح مزرعه، کود اوره و کاربرد ماشین آلات کشاورزی به ترتیب بیشترین سهم را در اثرات زیست محیطی ناشی از کشت کلزا دارند. همچنین تحلیل نتایج اثرات نهایی نشان دهنده کارایی بالای تیمار زهکشی دو عمقی نسبت به تیمار کنترل و سایر تیمارهای زهکشی است. به طوریکه این تیمار زهکشی زیرزمینی باعث کاهش 4/17 درصدی اثرات زیست محیطی نسبت به تیمار کنترل شد. نتایج نشان داد که استفاده از شاخص‌های ارزیابی چرخه حیات در فرایند طراحی و همچنین ارزیابی سیستم‌های زهکشی بجای روش‌های سنتی و متداول، می‌تواند در افزایش کارایی هزینه‌های مرتبط با طرح‌های زهکشی و پایداری محیط زیست موثر باشد.