اثر شدت جریان و درز و ترک بر درصد آبشویی املاح خاک

نیترات حاصله از کاربرد کودهای شیمایی نیتراته به علت بار منفی دچار دفع آنیونی از سطح کلوئیدهای رسی خاک و کاهش راندمان کاربرد می‌شود و در نتیجه به راحتی از ناحیه ریشه آبشویی می‌گردد. ماتریکس خاک به علت دارا بودن هدایت‌هیدرولیکی کم‌تر در مقایسه با درز و ترک در انتقال املاح و آب کمتر مشارکت می‌کند ولی حضور مسیرهای درشت منفذ ناشی از درز و ترک خاک سبب افزایش درصد آبشویی کودها می‌گردد. در این پژوهش 9 ستون‌ pvc به ارتفاع 60 سانتی‌متر و قطر 16 سانتی‌متر استفاده شد. بافت خاک لوم-رسی و شامل دو بخش درز و ترک به عرض 1 سانتی‌متر بود. تیمارهای آزمایش شامل دو دسته، تیمار اصلی درز و ترک و تیمار فرعی سیستم آبیاری بود. تیمارهای اصلی در سه سطح عبارتند از: بدون درز و ترک (m)، عدم ارتباط جانبی بین درز و ترک و خاک (mc-s)، ارتباط کامل بین درز و ترک و خاک (mc-c). تیمارهای آبیاری عبارتند از: آبیاری سطحی با هد ثابت 2 سانتی‌متر (si) و آبیاری قطره‌ای سطحی با دبی‌ 2 و 4 لیتر در ساعت (di4 & di2). برنامه آبیاری سه مرحله:7 ساعت تزریق آب مقطر، 2 ساعت تزریق محلول نمکی (176 و 8/61 میلی‌گرم یون خالص نیترات و کلراید) و 8 ساعت تزریق آب مقطر بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد آبشویی به ترتیب در سیستم های si و di2 رخ داد. همچنین حضور درز و ترک (mc-c) در مقایسه با خاک بدون درز و ترک (m) سبب افزایش درصد آبشویی شد. در لایه سطحی خاک دو تیمار m-di2 و mc-s–di2 نیز به علت دبی کم جریان آب و تزریق محلول شاهد تجمع املاح مشاهده شد.