بررسی الگوی پراکنش مکانی درختان شاخص منطقه حفاظت شده قلارنگ استان ایلام

چکیده امروزه برای برنامه ریزی های مدیریتی و مطالعات اکولوژیکی به ویژه در جوامع گیاهی، شناخت نحوه پراکنش افراد جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است و بدون اطلاعات مکانی و الگوی پراکنش افراد در جوامع انجام هر گونه فعالیت موثری عملا امکان پذیر نخواهد بود. در این مطالعه به بررسی الگوی پراکنش گونه های درختی و درختچه ای و همچنین شناسایی پوشش گیاهی علفی در منطقه ی حفاظت شده ی قلارنگ استان ایلام پرداخته شد. به این منظور یک منطقه با وسعت 1200 هکتار مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. بعد از تهیه نقشه و مشخص نمودن محدوده مطالعه و محاسبه ی تعداد قطعات نمونه و شبکه ی آماربرداری که به صورت تصادفی سیستماتیک بود، تعداد 30 قطعه نمونه در یک شبکه ی 150*100 متری و با مساحت 20*20 برداشت شد. در هر پلات پارامترهای کمی و کیفی (تعداد، قطر، قطر تاج، ارتفاع، شادابی، سلامت) برای گونه های درختی برداشت شد و همچنین در هر پلات دو کوادرات 1 * 1 متر در گوشه های قطعه نمونه برداشت و پوشش علفی مورد بررسی قرار گرفت. پس از جمع آوری داده ها با استفاده از شاخص های نسبت واریانس به میانگین، موری سیتا، ضریب کای اسکور و شاخص استاندارد موری سیتا، الگوی پراکنش را برای گونه های چوبی منطقه که شامل بلوط، بنه، کیکم و زالزالک بود محاسبه شد. طبق این شاخص ها الگوی پراکنش، برای گونه های بلوط و بنه در هر یک از این شاخص ها الگوی کپه ای و برای کیکم و زالزالک الگوی پراکنش تصادفی تعیین شد. از نتایج حاصله می توان این گونه استنباط کرد که تعیین ضرایب و محاسبه ی شاخص ها در یک جامعه ی گیاهی می تواند اطلاعات نسبتا دقیقی را از جمعیت و تراکم افراد آن در اختیار محقق قرار دهد تا با استفاده از این اطلاعات، تصمیمات درستی را اتخاذ نمایید. لذا میتوان این پیشنهاد را داد که برای مناطق مختلف از شاخص های گوناگونی استفاده و دقیقترین آن را معرفی و مورد استفاده قرار داد از دیگر شاخص ها ی تعیین الگوی پراکنش می توان شاخص جانسون و زایمر، ابرهارت، هاپکینز و هینز را پیشنهاد داد.