بررسی غلظت فلزات روی، منگنز و سرب در بافت‌های کلیه و کبد گنجشگ خانگی

بررسی پرندگان به عنوان شاخص آلودگی فلزات سنگین بسیار مفید می باشد زیرا بیولوژی پرندگان به خوبی شناخته شده است، به علاوه آنها از سطوح غذایی بالاتری در اکوسیستم ها تغذیه می کنند بنابراین می توانند اطلاعاتی در مورد وسعت آلودگی در تمام شبکه ی غذایی را فراهم آورند. بر همین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی توزیع و غلظت فلزات سنگین (روی، سرب، منگنز) در اندام های مختلف (کلیه، کبد) گونه گنجشک خانگی در شهر دزفول انجام شد. به همین منظور تعداد 60 قطعه گنجشک خانگی در منطقه شهری و 10 قطعه در منطقه روستایی به طور تصادفی در فصل بهار به کمک بومیان محلی جمع آوری شدند. ویژگی‌های بیومتری از قبیل طول بدن، طول بال، وزن و جنسیت نیز مورد بررسی قرار گرفت. از روش هضم اسیدی جهت آماده سازی نمونه ها استفاده شد. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ترتیب انباشت فلزات سنگین در اندام کبد به صورت zn > mn > pb به دست آمد. ترتیب انباشت فلزات سنگین در اندام کلیه گنجشک خانگی در مناطق روستایی به صورت zn > mn > pb و در مناطق شهری zn > pb > mn به دست آمد. روی دارای بیشترین غلظت در اندام های گنجشک خانگی در مناطق روستایی و شهری بود. بالا بودن غلظت این عناصر نشان می دهد این پرندگان در محیط زیستشان در معرض این فلزات قرار دارند. براساس نتایج مقایسه میانگین فلزات سنگین، فلز روی، منگنز و سرب در اندام کلیه و فلز سرب در اندام کبد از اختلاف معنی داری در سطح 05/0 برخوردار هستند.