بررسی اثر سناریوهای تغییر اقلیم بر آبدهی حوضه آبریز سد شهید رجایی با مدل hbv

مدیریت آب در حوضههای آبی با توجه به کمبود ایستگاههای داده‌برداری به‌سختی امکانپذیر است. امروزه شبیه‌سازی دبی جریان‌ با مدل‌های مختلف به مدیریت منابع آبی موجود کمک خواهد کرد. لذا استفاده از مدل‌های هیدرولوژی که با حداقل دادهها امکان شناخت و مدیریت حوضه را فراهم میکنند، می‌تواند روشی مناسب باشد. در این تحقیق به‌منظور شبیهسازی رواناب ناشی از بارش و بررسی مکانیسم تشکیل رواناب و جریان خروجی در حوضه آبریز سد شهید رجایی واقع در شهرستان ساری، از مدل hbv-light با داده‌های موجود از سال 1981 تا سال 2015 استفاده شد. همچنین عملکرد آن تحت شرایط تغییر اقلیم با دو سناریوی rcp2.6 و rcp8.5 در دو بازه زمانی آینده نزدیک (2016-2040) و آینده دور (2041-2065) مورد ارزیابی قرار گرفت. که نتایج آن افزایش دما به ترتیب در دو سناریوی rcp2.6 و rcp8.5 به مقدار 11/5 و 13/9 درصد در آینده نزدیک و به ترتیب 13/9 و 24/2 درصد در آینده دور بوده است. همچنین میزان بارش در دو سناریوی اقلیمی rcp2.6 و rcp8.5 در آینده دور و آینده نزدیک حدود 58 درصد کاهش خواهد یافت. نتایج خروجی مدل نشان داد اثر سناریوهای اقلیمی بر دبی‌های اوج در آینده نزدیک (2040-2016) افزایشی و در آینده دور (2065-2041) کاهشی خواهد بود. اختلاف میانگین دبی‌های اوج در پنجره زمانی آینده نسبت به دوره پایه در سطح اعتماد 95 درصد (آزمون کروسکال والیس) معنی دار بوده است. به ترتیب در دو سناریوی اقلیمی rcp2.6 و rcp8.5 در آینده نزدیک 36 و 28 درصد افزایش و در آینده دور 12 و 3 درصد کاهش خواهد یافت. این تغییرات در دبی‌های اوج با توجه به تغییر توزیع آماری احتمال رخداد پدیده‌های حدی (دبی‌های اوج شدید) را افزایش خواهد داد. این نتایج مدیریت، بهره‌برداری و نگهداری از منابع آبی تجمیع شده در محل سد شهیدرجایی را با چالش جدی روبرو خواهد نمود. پیشنهاد می‌شود ضمن بررسی دقیق‌تر و مقایسه با نتایج دیگر مدل‌های هیدرولوژیکی سناریوهای پیش‌رو در مدیریت حوضه آبریز اعمال شود