بررسی عوامل موثر بر تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت گرگان

طی سالیان اخیر برداشت بیش از اندازه از آب زیرزمینی موجب کاهش شدید سطح ایستابی و افت کیفیت آب زیرزمینی در استان گلستان شده است. در نتیجه، بررسی تاثیر برداشت از آب های زیرزمینی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای انجام این پژوهش تمامی اطلاعات مربوط به هواشناسی، سفره های آب زیرزمینی و چاه های بهره‌برداری مجاز و غیرمجاز از شرکت آب منطقه ای گلستان جمع آوری ‌شد. ابتدا با استفاده از آمار مربوط به ایستگاه های هواشناسی منطقه تغییرات میزان بارش در یک دوره تقریبا 40 ساله مورد بررسی قرار گرفت. سپس براساس آمارهای موجود در شرکت آب منطقه ای گلستان تغییرات سالانه حفر چاه های کم عمق و عمیق مجاز و غیرمجاز دشت گرگان به همراه حجم آب برداشتی از آنها در بازه زمانی مورد بررسی، مطالعه شد. در مرحله بعد نوسانات سطح ایستابی و پیزومتری در آبخوان های دشت و ارتباط آنها با میزان بارش بررسی شد. بررسی تغییرات سالانه حفر چاه های کم عمق و عمیق مجاز و غیرمجاز استان در دوره مورده مطالعه نشان از روند افزایشی تعداد چاه های حفره شده و در پی آن حجم آب برداشت شده دارد. همچنین بررسی روند تغییرات در حفر سالانه چاه های عمیق غیرمجاز در استان نشان می دهد که یک روند افزایشی تا سال1380 در میزان حفر این گونه چاه ها وجود داشته است. بعد از این سال تا به امروز روند حفر چاه ها شتاب بیشتری گرفته است. با توجه به ثبات نسبی روند کلی بارش سالانه استان در دوره زمانی درازمدت، به نظر می رسد علت اصلی افت روزافزون تراز پیزومتری آبخوان کم عمق استان و نیز بخش های مرکزی آبخوان عمیق استان مرتبط با افزایش بی رویه حفر چاه ها و بهره برداری بیش از توان تجدید شوندگی آبخوان ها باشد.

Investigation of effective factors on the changes in water table level of gorgan plain

In recent years, excessive abstraction of groundwater has caused a sharp decline in water table levels and a reduction in groundwater quality in Golestan province. Hence, it is important to investigate the of groundwater abstraction. To conduct this research, all information related to meteorology, groundwater aquifers and permitted and illegal exploitation wells were collected from Golestan regional water company. First, the changes in precipitation over a period of approximately 40 years were examined using statistics related to meteorological stations in the region. Then, the annual changes in drilling shallow and deep wells in Gorgan plain, together with the extracted water volume from wells in the period of study based on the available data in Golestan regional water company were investigated. In the next step, fluctuations of water table and piezometric levels in plain aquifers and their relationship with precipitation were investigated. The study of annual changes in drilling shallow and deep wells, permissible and impermissible in the province during the study period, shows an increasing trend in the number of drilling wells together with the volume of water extracted. Also, the study of the changing trends in the annual drilling of illegal deep wells in the province shows that there has been an increasing trend in the rate of drilling such wells until 2001. After this year, the process of drilling wells has accelerated till now. Considering the relative stability of the general trend of annual rainfall in the province in the long run, it seems that the main reason for the increasing decline in the piezometric level of the shallow aquifer and also the central parts of the deep aquifer is related to the excessive increase of well and over-exploitation of aquifers.