توصیف و تحلیل دلالت های تربیت عرفانی رساله منطق الطیر عطار

این مقاله با هدف مطالعه عرفان عملی مندرج در کتاب منطق الطیر عطار و دلالت‌های تربیتی آن در خصوص اهداف، اصول و روش های تربیتی، با روش توصیفی - تحلیلی که از جمله پژوهش های تحقیق کیفی است، صورت پذیرفته است. لذا ضمن تبیین ساختار عرفانی-تربیتی حاکم بر کتاب منطق الطیر، یعنی رویکرد عرفانی که روش معرفت شناختی آن محصول درک و شهود است، به این سوال پاسخ دهیم که ارتباط رساله منطق الطیر عطار با مفهوم تربیت چگونه است؟ و دیدگاه‌های تربیتی – عرفانی منطق الطیر چه اهداف، اصول و چگونه روش های تربیتی را می تواند، در پی داشته باشد؟. بنابراین با تشریح مقوله‌های مطرح در حوزه نگرش عرفانی مدّ نظر عطار، اهداف، اصول و روش های تربیتی متناسب با آن ارائه گردیده، مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که: اهداف تربیت در سطوح مختلف هدف جزئی(عبور از خود بینی)، هدف میانی(پرورش تفکر انتقادی) و هدف غایی(شهود وحدت) تبیین پذیرند. اصول ذیل فرایند دو مرحله ای؛ اصل خودآگاهی(مرحله اول=عملکرد نقش عارف) و اصول صبر و نرم خویی، آرامش طلبی و پرهیز از ناامنی و پرهیز از فردگرایی وخویشتن خواهی(مرحله دوم= تجربیات معین)کشف و عنوان گردید. و در نهایت روش گفتگو در جهت تغییر معنا، روش تمثیل و حکایت گویی و پرسش های بلاغی(غیر ایجابی) و ایجابی به عنوان سه روش مطرح در منظومه منطق الطیر، مورد امعان نظر قرار گرفت.