بررسی تطبیقی افکار و اندیشه های تعلیمی و تربیتی سعدی با شاعران دوره سامانی

ادبیات تعلیمی موضوعات متنوعی را در بر می گیرد که یکی از شاخص ترین آن ها موضوعات اخلاقی و تربیتی است. اخلاق پدیده ای است که همواره ضامن سلامت روحی و روانی اجتماع و سلامت انسان بوده و بی توجهی به آن می تواند متمدن ترین جوامع را به تباهی بکشاند.دوره ی سامانی اولین دوره شکل گیری شکل و ادب فارسی است که بزرگانی چون رودکی، بوشکور، کسایی و ... را در بستر خود رشد داده است. این بزرگان کم و بیش به انعکاس وعظ، حکمت و اخلاق و مسائل تربیتی در شعر خود پرداخته اند که جزء اولین نمونه های ادب تعلیمی شعر فارسی به حساب می آید.سعدی به عنوان اخلاقی ترین شاعر ادب فارسی به ادبیات تعلیمی توجهی ویژه داشته، تا آنجا که بوستان و گلستان وی را نامه اخلاقی نام نهاده اند. دیگر آثار سعدی نیز به همین شیوه پرداخته شده است.به علت سود جستن شاعران دوره سامانی و سعدی از ادب تعلیمی، میان اشعار آنان مشترکانی وجود دارد؛ که می تواند نشان دهنده تاثیرپذیری سعدی از شاعران دوره سامانی به ویژه رودکی باشد؛ اما از سوی دیگر تفاوت هایی نیز در نحوه بیان و میزان تاثیرپذیری از مفاهیم دینی و ... وجود دارد که ناشی از تفاوت های محیطی و شرایط اجتماعی و عقیدتی این دو گروه است که لازم است به این شباهت ها و تفاوت ها پرداخته شود.