مفاهیم اخلاقی تلمیحات پیامبران در دیوان صائب تبریزی

تلمیحات پیامبران از جمله مضامین پربسامدی است که در ادبیات فارسی به‌وفور دیده می‌شود. استفادۀ شاعران و نویسندگان از این نوع تلمیحات در شعر و نثر بسیار متنوع است؛ به‌طوری‌که با هدف بیان مفاهیم عرفانی، فلسفی، اخلاقی، انتقادی و یا حتی شرح حال از این‌گونه تلمیحات استفاده شده‌است. صائب تبریزی، شاعر بزرگ و توانمند دورۀ صفوی از جمله شاعرانی است که از داستان‌های پیامبران به طورگسترده‌ای در دیوان خویش بهره‌ برده است. وی با اهداف گوناگون به بخش‌های مختلف داستان‌های پیامبران اشاره‌ داشته و مضامین متنوّعی خلق کرده‌ است. یکی از دلایل استفادۀ صائب از تلمیحات پیامبران بیان مفاهیم اخلاقی است. این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، به بررسی ارتباط تلمیحات پیامبران با مفاهیم اخلاقی و تصویرسازی شاعر در این زمینه می‌پردازد. تطبیق و هماهنگی که بین مفاهیم اخلاقی و تلمیحات پیامبران ایجاد شده، پند و اندرز صائب را عینی‌تر و محسوس‌تر کرده و تاثیر کلامش را دوچندان می‌سازد.