انتخاب تامین کنندگان سبز با استفاده از رویکرد تلفیقی ahp و topsis fuzzy

افزایش سطح آگاهی های زیست محیطی در جوامع و فشار دولت ها برای کمینه کردن آسیب های زیست محیطی حاصل از فعالیت صنایع تولیدی و در نتیجه وضع قوانین و استانداردهایی در جهت تعدیل این آسیب ها موجب توجه هر چه بیشتر شرکت ها نسبت به مسائل زیست محیطی و به کارگیری مدیریت زنجیره تامین سبز شده است. مفهوم مدیریت زنجیره تامین سبز اشاره به فرآیند در نظر گرفتن معیارها و ملاحظات زیست محیطی در سرتاسر زنجیره تامین دارد و سبز بودن زنجیره به معنای تاکید بر مشخصه های حداقل مصرف انرژی، استفاده بهینه از منابع و همچنین حداقل تولید آلاینده ها در طول زنجیره تامین می باشد. از سوی دیگر انتخاب تامین کننده به عنوان جزء اصلی تشکیل دهنده زنجیره تامین می تواند نقش به سزایی در دستیابی به مزیت رقابتی در زنجیره تامین داشته باشد. با توجه به اینکه در ادبیات موضوعی انتخاب تامین کننده به عنوان یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره در نظر گرفته می شود از این رو در این تحقیق به منظور انتخاب و رتبه بندی تامین کنندگان از روش تلفیقی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس فازی استفاده شده است. به جهت مطالعه موردی در صنعت خودروسازی 9 تامین کننده عمده شرکت ایران خودرو در نظر گرفته شدند. روش انجام تحقیق به این صورت بود که ابتدا به منظور تعیین معیارهای انتخاب تامین کنندگان سبز با مرور ادبیات موضوعی معیارهای انتخاب تامین کنندگان سازگار با محیط زیست تعدای از شاخص ها در نظر گرفته شدند و با توجه به نظرات خبرگان در صنعت مورد نظر و اقتباس از مطالعات پیشین 5 معیار انتخاب شدند که دو معیار از جمله معیارهای متداول در ارزیابی تامین کنندگان و سه معیار مربوط به معیارهای ارزیابی تامین کنندگان سبز بودند. (هر کدام از معیارها دارای تعدادی زیرمعیار بود.)، در مرحله بعد با استفاده از داده های پرسشنامه تکمیل شده مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها توسط کارشناسان و استفاده از نرم افزار expert choice وزن زیرمعیارها و نرخ ناسازگاری به دست آمد، در این مرحله مشخص شد که زیرمعیار طراحی دوستدار محیط زیست، دارای بیشترین درجه اهمیت از نظر کارشناسان بود. در مرحله بعد پرسشنامه دیگری در اختیار کارشناسان قرار گرفت و کارشناسان با استفاده از متغیرهای کلامی به هر یک از 9 تامین کننده شرکت متغیری را در رابطه با هر زیرمعیار نسبت دادند، سپس با استفاده از روش تاپسیس فازی 9 تامین کننده شرکت ایران خودرو را از لحاظ معیارهای زیست محیطی مورد نظر در این مطالعه رتبه بندی شدند که تامین کننده نهم از لحاظ معیارهای در نظر گرفته شده بهترین جایگاه را داشت.