تاثیر امواج اولتراسونیک بر جوانه‌زنی بذر کرچک (ricinus communis l.) در شرایط تنش خشکی

به‌منظور بررسی تاثیر امواج اولتراسونیک (فراصوت) به همراه تنش خشکی بر جوانه‌زنی بذر کرچک، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش، بذرها به مدت 12 دقیقه در معرض امواج اولتراسونیک با شدت 40 کیلوهرتز قرار گرفتند. تیمار خشکی شامل چهار سطح (شاهد، 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال تهیه‌شده از پلی‌اتیلن‌گلیکول 8000) بود. طبق نتایج بذرها در پتانسیل آب 2/1- مگاپاسکال قادر به جوانه‌زنی نبودند. با افزایش تنش خشکی از صفر تا 8/0- مگاپاسکال، درصد جوانه‌زنی با اعمال امواج اولتراسونیک 8/47 (از 92 به 48 درصد) و بدون اعمال امواج اولتراسونیک 2/82 (از 90 به 16 درصد) کاهش یافت. مقدار ثابت هیدروتایم در هر دو شرایط با و بدون اعمال اولتراسونیک برابر با 33 مگاپاسکال ساعت و پتانسیل آب پایه تا 50 درصد جوانه‌زنی به‌ترتیب برابر 894/0- و 810/0- مگاپاسکال برآورد گردید که نشان‌دهنده اختلاف 084/0 مگاپاسکالی بین تیمارها می‌باشد. در مجموع، اعمال امواج اولتراسونیک علاوه بر بهبود درصد جوانه‌زنی (افزایش 3 برابری؛ از 16 به 48 درصد در تیمار 8/0- مگاپاسکال)، موجب کاهش پتانسیل آب پایه (منفی‌تر شدن، 84/0 بار) شده است که نشان‌دهنده توانایی بذر برای جوانه‌زنی در شدت تنش خشکی بالاتر می‌باشد.