مقایسه گندم ایمر (triticum dicoccum)و دوروم (triticum durum) از نظر خصوصیات کیفیتی و محتوای آهن و روی دانه

به منظور بررسی برخی از خصوصیات کیفیتی و ریزمغذی­های دانه، دوازده ژنوتیپ گندم تتراپلوئید شامل هشت رقم شناخته شده دوروم (t. turgidum ssp. durum l.) و چهار واریته محلی پوشینه ­دار ایمر ((t. turgidum ssp. dicoccum l در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 1396 مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، ژنوتیپ­های مورد مطالعه از لحاظ صفات پروتئین دانه، سختی دانه و هکتولیتر در سطح یک درصد اختلاف معنی­داری داشتند که حاکی از وجود تنوع قابل ملاحظه­ایی بین این ژنوتیپ­ها برای این صفات بود. طبق نتایج مقایسه میانگین، زیرگونه ایمر در همه­ی صفات بجز محتوای آهن دانه و هکتولیتر نسبت به دوروم برتر بود و در صفات محتوای روی و پروتئین دانه، عدد زلنی، هکتولیتر و رطوبت دانه اختلاف معنی­داری با زیرگونه دوروم داشت. تجزیه خوشه­ایی برای صفات مورد مطالعه، 12رقم گندم تتراپلویید را به دوگروه تفکیک کرد که چهار ژنوتیپ گندم‌ ایمر(خویگان، ازنبلاغ، زرنه، سینگرد) در یک گروه و هشت ژنوتیپ گندم دوروم (دنا، یاواروس، ساجی، شوآ، کرخه، شبرنگ، بهرنگ، آریا) در گروه دیگر قرار گرفتند. بر این اساس گندم­های مورد مطالعه ایمر، منبع ژنی مناسبی برای اصلاح گندم دوروم شناخته شد.