ارزیابی مزرعه‌ای تنش کوتاه‌ مدت گرما قبل و بعد از گلدهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم نان بهاره در شرایط آب‌ و هوایی اهواز

به­ منظور بررسی دوره­ های کوتاه­ مدت تنش گرما بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه گندم مزرعه آزمایش حاضر در  دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به‌صورت بلوک­ های نواری در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار ژنوتیپ گندم بهاره بود. تنش گرما (حداکثر 35 درجه سانتی­گراد) با نصب اتاقک­ های تولید تنش حرارتی بر روی کرت­ ها اعمال گردید. بوته­ های گندم به مدت سه روز متوالی در مرحله ظهور سنبله و یا در ابتدای تشکیل دانه در معرض تنش گرما قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد اختلافات معنی­ داری در سطوح تنش گرما و صفات رقم­ ها وجود دارد. کاهش عملکرد دانه ناشی از تنش گرمای کوتاه مدت  در رقم مارون بیشترین (26 درصد) و در رقم اترک کمترین (14/8 درصد) بود. همبستگی مثبت و معنی­ داری بین عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله در هر دو سال وجود داشت. تنش گرمای کوتاه مدت سرعت پر شدن دانه رقم­ها را 16/4 درصد افزایش ولی طول دوره پر شدن دانه را 23/8 درصد کاهش داد. بر اساس نتایج این آزمایش رقم­های اترک، چمران و اروند از طریق تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه متحمل به گرما شناخته شدند.