برنامه بین المللی به نژادی گندم در مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم :(cimmyt) اهداف، راهبردها، رویکردها و دستاوردها

جمعیت جهان در سال 2050 میلادی با دو میلیارد نفر بیشتر به بیش از نه میلیارد نفرافزایش می یابد و تامین غذا برای این جمعیت در حال افزایش از چالش های بزرگ برای دولت ها می باشد. علاوه بر این تغییرات اقلیمی در فاصله زمانی سال های 2003 تا 2080 میلادی بر عملکرد محصولات کشاورزی تاثیر قابل ملاحظه ای داشته و خواهد گذاشت. بنابراین، در این شرایط تامین امنیت غذایی برای مردم یکی از دغدغه هاتی اصلی حکومت ها می باشد. برای دستیابی به امنیت غذایی دولت ها و سازمان ها و نهاد های بین المللی سیاست ها و راهبردهای مختلفی را در دستور کار قرار می دهند. یکی از مراکز بین المللی که برای تامین امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه فعالیت می کند مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم (cimmyt) می باشد که در سال 1943 برای افزایش تولید گندم و ذرت در مکزیک پایه گذاری و در سال 1966 میلادی بطور رسمی تاسیس شد. این مر کز یکی از 15 مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی زیر پوشش حمایتی گروه مشاوران بین المللی تحقیقات کشاورزی(cgiar) می باشد. ماموریت مهم cimmytافزایش پایدار بهره وری نظام های زراعی ذرت و گندم بنیانمی باشد و به امنیت غذایی و کاهش فقر در سطح جهان کمک های شایان می کند. این مرکز فعالیت های تحقیقاتی خود را در قالب پنج برنامه اصلی برنامه ریزی، سازماندهی و اجرا می کند که یکی از آنها برنامه جهانی گندم می باشد. این برنامه مناطق هدف برنامه هایبه نژادی گندم cimmytرا در اقصی نقاط جهان شناسایی و آنها را بر اساس رژیم رطوبتی و حرارتی به دوازده محیط کلان (mes)گروه بندی کرده است. برنامه جهانی گندم شامل برنامه های به نژادی: گندم نان بهاره، گندم دوروم بهاره، گندم نان زمستانه و تریتیکاله می باشد. در این مقاله تمرکز بر معرفی برنامه به نژادی گندم نان بهاره می باشد که سطح زیر کشت گندم در مناطق هدف آن 60 میلیون هکتار است. تلاش شده است اهداف، راهبردها، رویکردها و دستاورد های این برنامهبطور اجمالی به علاقمندان ارائه شود. این برنامه با راهبرد استفاده از روش های متداول و تکنولوژی های پیشرفته و جدید ژرم پلاسم و لاین های پیشرفته گندم نان بهاره سازگار و دارای عملکرد بالا، مقاوم به بیماری های عمده و کیفیت مطلوب مصرف کننده برای محیط های کلان هدف را تولید می کند. از رویکرد های مهم این برنامه همکاری های چند دیسپلینی (فیزیولوژی، بیماری شناسی، شیمی و تکنولوژی، آگرونومی، بیوتکنولوژی، بیوانفورماتیک و....) و همکاری با مراکز و موسسات تحقیقاتی پیشرفته و دانشگاه های معتبر دنیا می باشد. ژرم پلاسم ولاین های پیشرفته گندم تولیدی در این برنامه بر اساس درخواست در قالب آزمایشات و خزانه های بین المللی هدفمندبه طور رایگان در اختیار برنامه های ملی به نژادی گندم،محققان دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی در کشور های در حال توسعه و توسعه یافته قرار می گیرد. کشورهای دریافت کننده ژرم پلاسم ولاین های پیشرفته از برنامه به نژادی گندم نان بهاره cimmyt پس از ارزیابی های لازم تعدادی از آنها را که مناسب و سازگار هستند انتخاب وبعنوان ارقام تجاری معرفی می کنند.به عنوان مثال: در فاصله زمانی سال های 18-2015 بیش از یکصد رقم تجاری گندم نان از لاین های پیشرفته دریافتی از برنامه به نژادی گندمcimmyt در 21 کشور مختلف معرفی و تجاری شده اند.