تولید دیوسژنین تحت تاثیر نانوذرات کبالت در محیط رشد ریشه‌ی گیاه شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.)

چکیده دیوسژنین یک ساپونین استروئیدی مهم در گیاه شنبلیله است که به‌عنوان ماده پیش ساز برای ساخت هورمون‌های پروژسترون ، کورتیکواستروئید و قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌شود. افزایش تولید دیوسژنین در گیاه شنبلیله مهم‌ترین هدف تحقیق حاضر بود. برای افزایش دیوسژنین از ظرفیت نانو ذرات کبالت به‌عنوان یک الیستور در ترکیب مواد تغذیه ایی رشد گیاهچه شنبلیله استفاده شد. در این پژوهش غلظت‌های مختلف نانوذرات کبالت (0،100،200،300 میکرومولار) استفاده شد. صفات آزمایشی اندازه‌گیری شده عبارت بودند از شاخص‌های رشد  رویشی (طول ریشه، طول ساقه، مساحت برگ و همچنین وزن‌های تر و خشک‌ریشه، اندام هواییof )  و محتوای دیوسژنین تولیدشده در اندام هوایی و ریشه گیاهچه شنبلیله. مهم‌ترین نتایج نشان داد حداکثر دیوسژنین تولیدشده در اندام هوایی در غلظت کم نانوذرات کبالت به دست آمد. غلظت‌های مختلف نانوذره کبالت منجر به افزایش سطح برگ و وزن‌تر ریشه شنبلیله شد.  بیشترین میزان وزن‌تر ریشه در غلظت‌های کمتر نانوذرات کبالت به دست آمد، درحالی‌که میزان وزن خشک بخش‌های هوایی تحت تاثیر نانوذرات کبالت تغییری نشان نداد. بنابراین دیوسژنین توانست تحت تاثیر مصرف نانوذرات کبالت در ترکیب غذایی محیط رشد گیاهچه شنبلیله افزایش پیدا کند.