بررسی کاهش مصرف بذر جو در شرایط زارع در استان آذربایجان غربی

میزان بذر کمتر و یا بیشتر از معمول در برخی مواقع و به دلایل متعددی از جمله ارقام بذر درشت (اندازه بذر)، ارقام با پتانسیل پنجه‏ زنی کم، کشت بهاره، کشت دیر، روش دست‏پاش، اراضی سنگین، درصد جوانه‏ زنی پائین و غیره توسط زارعین مورد استفاده قرار می‏ گیرد. همچنین اثر نوسانات نسبی پارامترهای جوی بر قدرت حیاتی بذر، جوانه‏ زنی و سایر خصوصیات بذر باعث کاهش استقرار گیاه در هنگام کاشت می‏ شود. به همین دلیل میزان بذر مصرفی در هکتار توسط زارعین در زراعت جو بیش از مقدار مورد نیاز است و گاهی مشاهده می‏ شود مصرف بذر در هکتار بیش از 250 کیلوگرم و در نقاطی از کشور تا 300 کیلوگرم در هکتار می‏ باشد. در این تحقیق، علاوه بر بررسی امکان کاهش مصرف بذر جو در شرایط کشت زارع، با توجه به اینکه طرح در اراضی کشاورز اجرا می‏ شود باعث ترویج کاهش مصرف بذر توسط خود زارعین خواهد شد. روش اجرا بدین صورت بود که در زمین زارعین پیمانکار تکثیر بذر، مقادیر مختلف (50، 100، 150، 200 و 250 کیلوگرم در هکتار) بذر جو اصلاح شده شناسه‏ دار با روش رایج منطقه کشت گردید. درصد سبز بوته (بعد از استقرار کامل گیاه)، درصد و تعداد پنجه (بعد از پایان پنجه‏ زنی)، اجزای عملکرد شامل تعداد سنبله در مترمربع، تعداد سنبله بارور، وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه در واحد سطح (در زمان برداشت) ارزیابی گردیدند. نتایج نشان داد در استان آذربایجان غربی (شهرستان شاهین دژ) مصرف بذر 150 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارد. در این استان، مصرف بالای بذر نه تنها باعث افزایش عملکرد دانه نگردید بلکه باعث افزایش هزینه‏ های تولید گردیده است. با توجه به نتایج این تحقیق، می‏توان با مدیریت صحیح زراعی از مصرف بالای بذر کاست