بهینه­سازی الگوی آتشباری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم کلونی زنبور در معدن انگوران

برای رسیدن به یک عملیات آتشباری مطلوب، ضروری است که عوامل و پارامترهای تاثیرگذار بر این پدیده­ها مورد مطالعه قرار گیرند. به طور کلی عوامل تاثیر گذار بر عملیات آتشباری را می­توان به دو گروه عمده پارامترهای قابل کنترل (الگوی آتشباری) و پارامترهای غیر قابل کنترل (خصوصیات ژئومکانیکی توده سنگ) تقسیم نمود. در این مقاله، سعی شده است که پارامترهای قابل کنترل موثر در عملیات آتشباری در معدن سرب و روی انگوران (شامل طول چال، ضخامت بارسنگ، فاصله ردیفی چال­ها، طول گل گذاری و خرج ویژه) به گونه ای طراحی گردند که عقب زدگی که از مشکلات اساسی ناشی از عملیات آتشباری در این معدن می­باشد به حداقل مقدار ممکن کاهش یابد. برای بهینه­سازی با الگوریتم کلونی زنبور نیاز به یک تابع (تابع هدف یا تابع برازندگی) می­باشد لذا از یک شبکه عصبی پیشخورد – پس­انتشار به عنوان تابع مورد نظر استفاده شده است. بدین ترتیب که بهترین شبکه که ورودی­های آن پارامترهای ذکر شده الگوی آتشباری و خروجی­ آن­ عقب زدگی می­باشد، آموزش داده شد و این شبکه بهینه با ساختار و مقادیر وزن­ها و بایاس­های ثابت که همانند یک مدل ریاضی عمل می­کند با کد نویسی به الگوریتم کلونی زنبور فرا خوانده شده و در مراحل تکامل و بهینه­سازی، ارزیابی کروموزم­ها (هر کروموزم شامل پارامترهای الگوی آتشباری است) را بخوبی انجام می­دهد. در این مقاله، الگوریتم کلونی زنبور به همراه شبکه عصبی مصنوعی، الگوی بهینه را برای عملیات آتشباری در معدن انگوران طراحی می­کند که هر کدام از این الگوها، عقب زدگی را به کمترین مقدار ممکن می­رساند. در نتیجه این شبیه سازی و بهینه سازی الگویی با ضخامت بارسنگ 9/3 متر، فاصله ردیفی چال 4 متر، طول چال 9/12 متر، طول گل­گذاری 3/3 متر، خرج ویژه 45/0 کیلوگرم بر متر مکعب برای قسمت ماده معدنی با قطر چال 114 میلیمتر به دست آمد.