مقایسه اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

هدف: پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه جمعیت بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس استان مرکزی در سال 1400 بودند که براساس هماهنگی‌های به عمل آمده با انجمن ام اس شهر اراک تعداد کلیه آنان 1200 نفره‌ می‌باشد، در این مطالعه، نمونه‌های آماری به صورت دردسترس به تعداد 45 نفر انتخاب و سپس به صورت گمارش تصادفی به 3 گروه 15‌نفری شامل گروه‌های طرحوره درمانی (15 نفر)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر)به صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تحمل پریشانی هیجانی سیمونز و گاهر (2005)، پرسشنامه کژکاری عملکرد جنسی روزن و همکاران (2000) و پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی لوتانز و همکاران (1999) بودند و طرحواره درمانی براساس پروتکل یانگ و همکاران(2003) دوازده جلسه‌ای و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر اساس پروتکل هشت جلسه‌ای ایفرت و فورسایت(2004) تنظیم شدند. درنهایت از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 جهت تحلیل داده ها استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین اثر طرح واره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روان شناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس تفاوت معناداری وجود دارد (p=0/01) و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار گزارش شد. نتیجه گیری: بنابراین می‌توان گفت که بین سه گروه در نمرات پس‌آزمون بعد از تعدیل نمرات پیش‌آزمون تفاوت معنی‌داری وجود دارد و همچنین نتایج تایید نشان داد که طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در میان بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس از پایداری مناسبی برخوردار بوده است.

comparing the effectiveness of schema therapy and acceptance and commitment therapy on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital of patients with multiple sclerosis

aim: the present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of schema therapy and acceptance and commitment therapy on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital in patients with multiple sclerosis. methods: the current research is a semi-experimental type with a pre-test, post-test and follow-up design with two experimental groups and one control group. the statistical population included all the patients with multiple sclerosis in central province in the year 2021, and according to the arrangements made with the ms association of arak city, their total number is 1200. in this study, statistical samples of 45 people were selected as available and then randomly assigned to 3 groups of 15 people including treatment plan groups (15 people), treatment based on acceptance and commitment (15 people) and control group ( 15 people) were randomly replaced. the research tools included the emotional distress tolerance questionnaire of simmons and gaher (2005), the sexual performance questionnaire of rosen et al. (2000) and the psychological capital questionnaire of lutans et al. (1999). schema therapy was based on yang et al.’s (2003) 12-session protocol, and commitment and acceptance-based therapy was based on eifert and forsyth’s (2004) eight-session protocol. finally, analysis of variance of repeated measures using spss version 22 software was used to analyze the data. results: the results showed that there is a significant difference between the effect of schema therapy and therapy based on acceptance and commitment on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital in patients with multiple sclerosis (p=0.01). the effect was reported to be stable during follow-up. conclusion: therefore, it can be said that there is a significant difference between the three groups in the post-test scores after adjusting the pre-test scores, and also, the confirmation results showed that schema therapy and t acceptance and commitment therapy t on the tolerance of emotional distress , sexual performance and psychological capital skewness among patients with multiple sclerosis has been stable.