کاربرد تکنیک دیمتل فازی جهت طراحی مدل تصمیم گیری علی-معلولی عوامل موثر بر گرایش جوانان به مواد مخدر

تکنیک دیمتل فازی جهت شناسایی و کاهش پیچیدگی در مدلسازی استفاده می‌شود. تحقیق حاضر با هدف طراحی تکنیک دیمتل فازی در نرم افزار r جهت افزایش دقت و سهولت استفاده از این روش برای محققان آتی با استفاده از یک مثال کاربردی (عوامل موثر بر گرایش جوانان به مواد مخدر ) انجام شد. شش عامل موثر بر گرایش جوانان به مواد مخدری با روش دلفی مشخص شد. جهت مقایسه زوجی این عوامل پرسشنامه خاص دیمتل فازی طراحی و با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی از 8 متخصص جهت ارزیابی عوامل تاثیرگذار نظرسنجی به عمل آمد. پس از استخراج نتایج نهایی مدل دیمتل فازی، شش عامل تاثیرگذار درگرایش جوانان به مواد مخدر، به عوامل علت و معلول تفکیک شد. دو عامل میزان تحصیلات و محل سکونت به عنوان عوامل علت و چهار عامل محیط خانواده، ارتباط با دوستان و آشنایان معتاد، مشکلات روحی روانی و تنهایی به عنوان عوامل معلول انتخاب شدند. جهت کاهش گرایش جوانان به مواد مخدر، پیشنهاد می‌شود دستورالعمل‌ها و سیاست‌های لازم متناسب با عوامل علت و معلول درنظر گرفته شود. همچنین با توجه به محاسبات پیچیده و طولانی تکنیک دیمتل فازی پیشنهاد می شود جهت افزایش سرعت و دقت در انجام محاسبات از کدهای آماده شده در نرم افزار r در انتهای مقاله استفاده شود.

application of fuzzy dematel technique to design a causal-disability decision-making model of the factors influencing youth’s tendency to drugs

objective: fuzzy dematel technique is used to identify and reduce complexity in modeling. the current research was conducted with the aim of designing the fuzzy dematel technique in r software to increase the accuracy and ease of use of this method for future researchers using a practical example.method: the research method is descriptive-survey in terms of applied purpose and in terms of data collection. six effective factors were identified by delphi method and a special fuzzy dematel questionnaire was used to compare these factors. using snowball sampling method, 8 experts were selected to evaluate the effective factors.results: after extracting the final results of the fuzzy dematel model, six influential factors in the tendency of young people to drugs were separated into cause and effect factors. two factors of education and place of residence were selected as causal factors and four factors of family environment, communication with addicted friends and acquaintances, mental health problems and loneliness were selected as factors of disability.conclusion: in order to reduce the tendency of young people to use drugs, it is suggested that the necessary guidelines and policies be considered in accordance with the causes and effects.