کانی‌سازی و مطالعات سیالات درگیر کانسار اکسید آهن- آپاتیت خانلق، شمال شرقی ایران

کانسار اکسید آهن آپاتیت خانلق در شمال غربی نیشابور و در شرق کمربند ماگمایی قوچان سبزوار واقع شده است. سنگ میزبان آن کوارتزمونزودیوریت و گرانودیوریت الیگوسن است. کانی سازی عمدتا به شکل رگه و رگچه و کمتر برشی است. کانی شناسی آن شامل مگنتیت و آپاتیت است که همراه با کلسیت، کوارتز، اپیدوت، پیروکسن و کلریت می باشد. برمبنای مطالعات سیالات درگیر در آپاتیت، دو نوع سیال مختلف در تشکیل کانسار نقش داشته اند: 1) سیال با دمای بالا و شوری بالا که ماهیت ماگمایی دارد و 2) سیال عمدتا با دمای متوسط محتوی نمکهای cacl2، mgcl2 و nacl و شوری نسبتا پایین. فرآیند اختلاط بین محلول ماگمایی کانه دار گرم و شور و محلول سردتر و کم شور و نیز فرایند جوشش می تواند باعث ته نشینی عناصر شده باشد. این کانسار منشاء ماگمایی هیدروترمالی دارد و مرتبط با فعالیتهای ماگماتیکی ترشیاری وابسته به زون فرورانش ورقه اقیانوسی نئوتتیس سبزوار به زیر صفحه توران است. شناخت کانسار مگنتیت آپاتیت خانلق، به عنوان اولین کانی سازی کشف شده نوع کایرونا در شمال شرق ایران، گام مثبتی جهت اکتشاف این نوع کانسارها در این بخش از کشور است.