تحلیل شاخص ‌های ریخت‌ زمین ‌ساختی دامنه جنوبی البرز در بخش شرقی خمش تاکستان

بررسی شاخص ‌های ریخت‌زمین ‌شناسی همواره در شناخت ماهیت زمین‌ ساختی هر منطقه و برنامه‌ریزی‌های کلان و بلندمدت موثر است. گستره‌ی مورد مطالعه در شمال غرب استان قزوین و در منطقه قاقازان پهنه البرز مرکزی و مجاورت خمش تاکستان قرار دارد. کوهزاد البرز در پیرامون خمش تاکستان حاوی گسل‌های فعال و مهمی است که می‌تواند از جمله عوامل اصلی و کنترل‌کننده شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی در منطقه باشد. در این پژوهش فعالیت زمین‌ساختی منطقه با بهره‌گیری از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی شامل: شاخص پیچ و خم رودخانه (s)، شاخص درصد قسمت‌های بریده شده کوهستان (fd)، شاخص تقارن توپوگرافی معکوس (t)، شاخص پیچ و خم کوهستان (smf)، شاخص عدم تقارن (af)، شاخص شیب طولی رودخانه (sl)، شاخص نسبت پهنای دره به کف دره (vf)، شاخص شکل حوضه (bs) مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با استفاده از نقشه‌های زمین-شناسی و توپوگرافی، مطالعات سنجش از دور بر روی تصاویر ماهواره‌ای و استفاده از نرم‌افزارهای arc gis و global mapper به انجام رسیده است. سپس نتایج حاصل از رده‌بندی شاخص‌های محدوده با روش شاخص فعالیت نسبی زمین‌ساختی (iat) مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر این شاخص نشانگر فعالیت زمین‌ساختی نسبی بالا در زیرحوضه‌های میانی منطقه و فعالیت زمین‌ساختی نسبی متوسط در بخش‌های شرقی و جنوبی منطقه است که به دلیل فعال بودن گسل‌های منطقه به ویژه عملکرد گسل پی‌سنگی تاکستان- پل‌ رود و گسل شمال قزوین است.

morphotectonic indices analysis of the southern slope of alborz in the eastern part of the takestan curvature

investigating the morphotectonic indices is always effective in understanding the tectonic activity. the study area is located in the northwest of qazvin province and adjacent to takestan curvature, in the central alborz zone. alborz orogenic belt has important active faults around the takestan bend which may affect the activity potential of the area. in this research, the tectonic activity of the region has been investigated by morphotectonic indices including stream sinuosity index (s), percentage dissected mountain fronts (fd), reverse topography symmetry index (t), mountain front sinuosity index (smf), drainage basin asymmetry index (af), stream length gradient index (sl), ratio of valley floor width to valley height index (vf), drainage basin shape index (bs). this study has been done using geological and topographical maps together with remote sensing of landsat images using arc gis and global mapper software. then, the results obtained from the classification of range indices were evaluated with the relative tectonic activity index (iat). the values of this index indicate high tectonic activity in the middle sub-basins of the region and moderate tectonic activity in the eastern and southern parts of the region. the activity of faults in the region, such as the takestan-polrud basement fault and north qazvin fault, caused an increasing amount of iat in these subbasins.