زمین‌شیمی، شیمی‌کانی و جایگاه زمین‌ساختی متابازیت‌های جنوب ‌شرق بروجرد، پهنه سنندج-سیرجان

در بخش میانی پهنه سنندج سیرجان در جنوب‌شرق شهرستان بروجرد متابازیت‌هایی به سن تریاس پسین همراه مارن مشاهده می‌شوند و توسط دایک‌های بازیک قطع می شوند. متابازیت‌ها در حد سطوح پایین رخساره شیست‌سبز متحمل دگرگونی شده اند و کانی‌های عمده آن‌ها، پلاژیوکلاز و آمفیبول است و آثاری از بافت‌های افیتیک و پورفیریتیک آذرین در آنها قابل مشاهده است. داده‌های حاصل از تجزیه ریزپردازنده الکترونی بیانگر آن است که فلدسپارها از نوع آلبیت، اولیگوکلاز و آنورتوکلاز هستند. همچنین آمفیبول ها از نوع کلسیک بوده و ترکیب آن‌ها در محدوده اکتینولیت، اکتینولیت هورنبلند، منیزیوهورنبلند و چرماکیت هورنبلند تا چرماکیت قرار می‌گیرند. بر طبق مطالعات زمین‌شیمیایی، این سنگ‌ها ویژگی‌های ماگمای آلکالن دارند. در الگوهای عناصر کمیاب بهنجار شده به گوشته و عناصر ree بهنجار شده به کندریت، این سنگ‌ها از عناصر hfse (به عنوان مثال th ، و nb) و lree به طور یکسان غنی شده‌اند که این امر نشانگر خصوصیات بازالت‌های oib آن‌ها می‌باشد. نسبت عناصر کمیاب، از جملهce/nb (1.22– 2.20) ،hf/nb (0.08-0.2) ، zr/nb(3.63-6) و نسبت بالای tio2/yb و nb/yb، نشان‌دهنده آن است که خاستگاه ماگمای سازنده این سنگ‌ها از یک منبع oib عمیق برای مثال گوشته آستنوسفری غنی‌شده است. این سنگ‌ها تحت تاثیر آلودگی اندک پوسته قرار گرفته‌اند. خصوصیات زمین‌شیمیایی متابازیت‌های تریاس پسین نشانه ایجاد آن‌ها در یک محیط ریفت درون قاره‌ای است.

geochemistry mineral chemistry, and tectonic setting of the metabasites in the se of boroujerd, sanandaj–sirjan zone

introduction the tethys orogeny extends from the alps to the himalayas (agard et al., 2011). the iranian plateau is located in the mesozoic-cenozoic part of the tethys orogenic belt. the convergence of several continental blocks has caused the closure of the neotethys ocean between the arabian and eurasian plates. the sanandaj-sirjan area is southwestern the iranian plateau and part of the tethyan orogenic belt. according to most researchers (stöcklin and nabavi, 1973; berberian and berberian, 1981; mohajjel et al., 2003; ghasemi and talbot, 2006; davoudian et al., 2008; mohajjel and fergusson, 2014; moinevaziri et al. 2015), jurassic magmatism associated with subduction is the characteristic of this zone, which includes a large volume of volcanic and calc-alkaline intrusive rocks. however, azizi et al. (2018) believe that the jurassic magmatism in the sanandaj-sirjan zone is the result of the opening of a continental rift and the rise of a mantle plume, based on their analysis of metabasite rocks from qorve city. according to shakerardakani et al. (2017), the late triassic magmatism of the sanandaj sirjan zone occurred in a passive continental margin environment in the northern neotethys ocean. the purpose of this study is to investigate the mineral chemistry, geochemistry, and petrology of the triassic metabasite rocks in the southeast of borujerd, located in the middle part of the sanandaj-sirjan zone, to ascertain the source mantle type and its magmatic and tectonic evolutions.2-material and methodssixty samples of volcanic rocks were collected during field studies in the southeast area of borujerd. twenty-one thin sections were prepared and studied for petrology and petrography investigations. eighteen samples with minor alterations were analyzed using icp-aes and icp-ms at the s.g.s. laboratory in vancouver, canada, as described by cotten et al. (1995). the relative standard deviation was ±2% for major elements and ±5% for rare elements. also, two thin polished sections were prepared for a detailed examination of minerals and identification of their chemical composition. microprobe analysis was performed on plagioclase and amphibole minerals in the central laboratory of iran mineral processing company using a cameca sx 100.