ارزیابی نسبی زمین‌ساخت پویا با استفاده از مولفه های کمّی ریخت‌سنجی و زمین شناسی ساختاری در حوضه جنوب قم

منطقه مورد بررسی در جنوب شهر قم و در پهنه‌های ساختاری ایران مرکزی و ارومیه – دختر واقع شده است. در این مطالعه بررسی‌های کمی ریخت‌سنجی و مولفه‌های کیفی زمین شناسی ساختاری در ارزیابی زمین‌ساخت پویای منطقه، مورد بررسی قرار گرفته‌ است. شاخص‌های کمی مورد استفاده در این پژوهش شامل: انتگرال فراز سنجی، عدم تقارن حوضه، تقارن توپوگرافی معکوس، شیب-طول رود، پیج و خم پیشانی‌کوهستان، نیمرخ طولی رود، شیب حوضه و شکل حوضه می باشند و برای مولفه های کیفی، تحلیل هندسی سامانه گسل بیدهند مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق حوضه آبریز منطقه به 4 زیرحوضه تفسیم شدند که اساس تفکیک زیرحوضه‌ها بر مبنای نقشه‌های توپوگرافی 1:50.000 تصاویر ماهواره‌ایی لندست 30 و 15 متر، irs(5.5m)، srtm(90m)و نقشه‌های زمین شناسی قم و کهک در مقیاس 1:100.000 می‌باشد. موقعیت زیرحوضه‌ها نسبت به رود اصلی تعیین و عواملی چون شیب و توپوگرافی در آنها ترسیم گردید و بر اساس محاسبه شاخص‌ها و نتیجه‌گیری بدست آمده از آن‌ها سطح فعالیت نسبی زمین‌ساخت (iat) منطقه مورد مطالعه به سه رده فعالیت نسبی زمین‌ساختی بالا، متوسط و پایین تقسیم‌بندی گردید. با ارزیابی کیفی لیتولوژی و ساختارهای زمین‌شناسی متاثر از عملکرد گسل امتدادلغز بیدهند در هر حوضه مشخص گردید، میان نتایج حاصل از بررسی‌های هندسی عناصر ساختاری به عنوان مولفه های کیفی و اندازه گیری های ریخت‌سنجی به عنوان مولفه های کمی، ارتباط معناداری وجود دارد که به واسطه این همسویی سطح فعالیت نسبی زمین‌ساختی منطقه در زیرحوضه‌های کرمجگان، فردو و کهک بصورت خیلی پویا و در زیرحوضه‌ صرم نیز بصورت پویا ارزیابی گردید.

relative evaluation of active tectonics using quantitative morphometric and structural investigation of geology in south qom basin

introduction geomorphological concepts are used to express landscapes and interpret landscapes for the tectonic model. in other words, geological studies can be used as a model to identify active areas in terms of tectonics and regions that have had more activity in the past (keller and pinter, 2002). for this purpose, the detection of quantitative components and their measurement are used to calculate and interpret the rate of active tectonic based on that. these components can be used for relative and quick evaluation of areas, and the required data is obtained from digital maps and satellite images. in this research, the variables introduced as quantitative components and their integration with geometrical studies of tectonic structures as qualitative components have been used for the relative evaluation of dynamic tectonics (iat) in the southern qom basin. in this study, the quantitative method (el hamdouni et al., 2008) is presented and used, which is introduced by combining the results of three categories of tectonic components with high, medium, and low tectonic activities. the studied area is located 135 km from tehran, south of qom province, and kahak city. according to the division of sedimentary-structural zones of iran, the northern parts of the region are located in the central iran zone, and the southern parts are located in the urmiah-dokhtar volcanic complex zone (alavi, 1994, berberian and king, 1981). this area has been cut and displaced by faults with the trends of north, northwest-south, and south-east (nnw-sse) such as the dehshir, qom-zafrah, bidhand, and south saveh fault systems (nadri et al., 2006). the existence of these two structural zones with different structural patterns has caused the geomorphology of the region to be affected.