تعیین ارتباط افت سطح آب زیرزمینی و فرونشست زمین در آبخوان دشت دامنه-داران با ترکیب مدل‌های عددی و تحلیلی

فرونشست متاثر از عوامل متعددی است که از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین آن برداشت بیش از حد آب زیرزمینی از آبخوان‌های آبرفتی است. فرونشست در دشت دامنه-داران نیز همانند بسیاری از دشت‌های کشور اخیرا گسترش یافته است. آبخوان آبرفتی دشت، آزاد است اما بخش‌های از آن به‌دلیل تنوع لیتولوژیکی تحت فشار عمل می کند و استعداد رخداد فرونشست را دارد. در این راستا ابتدا نرخ فرونشست در آبخوان به روش تداخل سنج راداری تعیین شد. نتایج نشان داد که تقریبا فرونشست در بیشتر بخش جنوب شرقی دشت گسترش یافته است و میزان آن حداکثر حدود 6.38 سانتی‌متر است. جهت ارتباط افت سطح آب در ابخوان با فرونشست زمین مدل ‌آبخوان به روش تفاضلات محدود تهیه گردید که بیانگر کسری مخزن آبخوان آبرفتی به میزان 33.8 میلیون مترمکعب است. پیش بینی سطح آب زیرزمینی ناشی از کاهش 50 درصدی پمپاژ از آبخوان نسبت به پمپاژهای کنونی نشان داد که سطح آب پیش‌بینی شده همبستگی بیش از 70 درصد را در بخش جنوب شرقی آبخوان که شرایط مشابه آبخوان تحت فشار دارد با فرونشست زمین نشان می‌دهد و بیانگر تاثیر قابل توجه آن در کاهش فرونشست در آبخوان است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین راه‌کارهای پیشنهادی جهت کنترل وضعیت موجود، کاهش بهره‌برداری از منابع آب‌زیرزمینی است که این امر مهم می‌تواند با اصلاح و تعدیل پروانه‌های بهره برداری چاه‌ها به میزان حداقل 50 درصد و سپس نظارت دقیق بر پمپاژها از طریق نصب کنتورهای هوشمند و استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی میسر گردد.

Predicting water level drawdown and assessment of land subsidence in Damaneh-Daran Aquifer by combining numerical and analytical models

Subsidence is affectedby several factors, the most important and most common of which is excessive groundwater extraction from alluvial aquifers and, conversely, reduced aquifer recharging.Subsidence of the DamanehDaran plain, like many of the country’s plains has recently expanded.The alluvial aquifer of the plain is unconfined, but part of it operates confined due to lithological diversity and has the potential for subsidence.In this regard, in this paper,first the subsidence rate inthe aquifer was determined by radar interferometer method and the results showed that the subsidence is almost spread in most of the southeastern part of the plain and its maximum is about 6.38 cm.In order to correlate the drop in water level in the aquifer with land subsidence, the aquifer model was prepared by finite difference method, which indicates an alluvial aquifer tank deficit of 33.8 million cubic meters. Prediction of groundwater level due to50% reduction of pumpingfrom the aquifer compared to current pumps showed thatthe predicted water level shows a correlation of more than70% in thesoutheastern part of the aquiferwhere similar conditions of the aquifer are confined with subsidence and indicates its significant effect on reducing subsidence in the aquifer.The results of this study show that oneof the most important proposed solutions to control the current state is to reduce the exploitation of groundwaterresources at least 50%, which can be important bymodifying the licenses of wellsand then closely monitoring the allowable abstraction. It can be done through the installation of smart meters and the optimaluse of water inthe agricultural sector.