بررسی رفتار عناصر نادر خاکی و کمیاب در کانسار مس پورفیری سرکوه، کرمان، ایران

کانسار مس پورفیری سرکوه در 6 کیلومتری جنوب‌غربی کانسار سرچشمه در کمان ماگمایی ارومیه – دختر واقع شده است. هدف از این مطالعه بررسی ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب به منظور ارزیابی شاخصه‌های ماگمایی این کانسار می‌باشد. در این کانسار سنگ‌های نفوذی منشا کانه‌زایی مس پورفیری عمدتا شامل گرانودیوریت و گرانیت می‌باشند که دستخوش شکستگی‌های استوک ورکی شده اند. بر اساس روابط قطع‌شدگی رگه‌ها و زون‌های دگرسانی سه مرحله تکامل سیستم گرمابی و کانه‌زایی در این کانسار قابل تشخیص می‌باشند. آنها عبارتند از (1) مرحله پیش از کانه زایی ، (2) مرحله کانه زایی اصلی که شامل رگه‌های قدیمی‌تر کوارتز + بیوتیت + کلریت ± مگنتیت ± پیریت ± کالکوپیریت در زون دگرسانی پتاسیک و رگه های جوانتر کوارتز+ پیریت ± کالکوپیریت ± بورنیت ± کالکوسیت ± سریسیت در زون انتقالی پتاسیک فیلیک می باشد و در نهایت (3) رگه‌های انتهایی فاقد کانه‌زایی. داده‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد نمونه‌های توده‌های نفوذی روند افزایشی lan/ybn را نشان می‌دهند که بین 14.83 و 56.57 (میانگین 27.21) متغیر می‌باشند، همچنین ناهنجاری‌های یوروپیم از مقادیر کمی منفی تا اندکی مثبت (0.77 – 1.35 =eu/eu*؛ میانگین 1.01) متغیر می‌باشند. علاوه‌بر این نمودارهای sr/y درمقابل y و نیز la/yb در مقابل yb مبین تمایل آداکایتی سنگ‌های نفوذی کانسار پورفیری سرکوه می باشد. شاخص سازی سیستم ماگمایی این کانسار نشان می دهد فقدان تفریق قابل توجه پلاژیوکلاز (مسئول جدایش sr از ماگما) به همراه مشارکت y در کانی‌های آبدار تحت شرایط آب ماگمایی بالا باعث ایجاد شاخصه‌های آداکایتی در این کانسار شده است.

Investigation of the behavior of rare earth elements and trace elements in Sarkuh porphyry copper deposit, Kerman, Iran

Sarkuh porphyry copper deposit is located 6 km southwest of Sarcheshmeh deposit in the Kerman section of UrumiehDokhtar magmatic arc. The aim of this study is characterizing the behavior of rare earth elements and trace elements to assess the magmatic features of deposit. In this deposit, intrusive rocks are mainly composed of granodiorite and granite that undergone by intense hydrofracturing that lead to the formation three main stages of hydrothermal evolution and mineralization. They include (1) preore stage occurring roughly in potassic alteration and dominated by quartz + biotite, and quartz + kfeldspar veins, (2) main ore stage characterized by quartz + biotite + chlorite ± magnetite ± pyrite ± chalcopyrite in potassic alteration, and later quartz + pyrite + chalcopyrite ± bornite ± chalcocite ± sercite in potassic – phyllic transition, and (3) late stage barren quartz ± calcite veins in phyllic alteration. The data show that there is an elevated Lan/Ybn values ranging between 14.83 and 56.57 (average; 27.21) with low negative and/or minor positive Eu anomalies (Eu/Eu * = 0.77 _ 1.35; average; 1.01). Also Sr/Y vs. Y and La/Yb vs. Yb diagrams reflect the adakite affinity of Sarkuh porphyry intrusions. Charactering the magmatic system of Sarkuh deposit proved that the lack of significant plagioclase fractionation which is casual for Sr removal, and on the other hand Y removal by fractionation of hydrous minerals under high magmatic water conditions (>4 wt. % H2O) provided a suitable condition for increasing the Sr/Y ratio in the Sarkuh deposit.