تعیین منشاء اورانیوم و ارزیابی ریسک سلامت آن در آبخوان تهلاب، منطقه زمین گرمایی تفتان- جنوب شرق ایران

در این مطالعه ترکیب زمین شیمیایی و رخداد اورانیوم در آبخوان تهلاب واقع در جنوب شرق ایران و در مجاور منطقه زمین گرمایی تفتان، به منظور تعیین منشاء اورانیوم و فرایندهای کنترل کننده شیمی آبخوان مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین ارزیابی ریسک سلامت اورانیوم برای آب شرب در 16 چاه نمونه برداری مورد بررسی قرار گرفت. آنیون های اصلی در تمام نمونه ها مقادیر بالاتر از استاندارد آب شرب(who) را نشان دادند. بررسی نمودار پایپر نشان داد که تیپ آب ها از نوع سولفاته کلروره و رخساره غالب سدیک است. نتایج هیدروژئوشیمیایی پیشنهاد می دهد که ترکیب شیمی آّب زیرزمینی تهلاب تحت تاثیر منشاء هیدروترمالی در ارتباط با چرخش عمیق در محدوده آتشفشان تفتان قراردارد. نتایج شاخص اشباع نشان داد که نمونه های آب زیرزمینی آبخوان تهلاب نسبت به کوارتز، کلسدونی، هماتیت، اوراننیت(68.75 درصد نمونه ها)، کافینیت(43.75) و u4o9(31.25) فوق اشباع هستند. نتایج تحلیل مولفه اصلی، فاکتور وزنی مثبت بالای اورانیوم، وانادیم، بیکربنات و سیلیس را نشان داد که تایید کننده منشاء زمین زاد اورانیوم و همچنین نقش سیلیس در کنترل غلظت اورانیوم در آبخوان است. محاسبه شاخص خطر براساس عنصر اورانیوم، برای 81.25 درصد نمونه ها مقدار بالاتر از یک را نشان داد. از این رو استفاده آب شرب برای کودکان توصیه نمی شود. ارزیابی ریسک سلامت نشان می دهد که مصرف آب در ناحیه مورد مطالعه می تواند تهدید سلامتی را به همراه داشته باشد. از این رو با توجه به تاثیر فعالیت هیدروترمالی آتشفشان تفتان، نیاز به پایش منظم عناصر عناصر بالقوه سمناک آبخوان است.

Source identification and health risk assessment of uranium in Tahlab aquifer, Taftan geothermal area-SE Iran

Geochemical composition and uranium occurrences in Tahlab aquifer, southeastern Iran, were studied in order to understand the source of U and geochemical processes controlling chemistry of Tahlab aquifer. Also the contamination and health risk assessment of uranium for drinking purposes in 16 sampling wells were investigated. Sulfate, Cl, K and EC for all water samples reveal higher concentrations than the drinking water standard values. Piper diagram of major ions indicated that the water is mostly NaSO4Cl type with sulfate and sodium as the dominant anion and cation respectively. The hydrogochemical signature of the investigated groundwater samples suggests that they are mostly affected by a hydrothermal source related to deep circulation waters from Taftan volcano. The results of saturation index (SI) show that the Tahlab aquifer groundwater samples are oversaturated with respect to quartz, chalcedony, hematite, uraninite (68.75% of samples), caffinite (43.75) and U4O9 (31.25%). Principal component analysis (PCA) results and high positive factor loading of U, V, HCO3 and Si revealed that the geogenic activities were major source of uranium in Tahlab aquifer and suggests that the U concentration is controlled by Sibearing minerals. The results of hazard quotient (HQ) for adults were higher than one in the 81.25% of the groundwater samples, indicating that groundwater of this area may not be safe for drinking purposes. Health risk assessment shows that the consumption of uranium contaminated groundwater poses an emerging health threat to the populations in the study area, and hence needs regular monitoring and management measures.