دگرسانی، کانی‌سازی، ژئوشیمی و مطالعه میانبارهای سیال در کانسار سرب و روی‌دار چاه‌نقره، شمال‌غرب بیرجند، بلوک لوت

منطقه چاه‌ نقره بخشی از پهنه آتشفشانینفوذی در بلوک لوت بوده و در جنوب‌غرب‌ شهر سه قلعه در استان خراسان جنوبی واقع شده است. این گستره شامل برونزدهایی از سنگ‌های آتشفشانی (توف برش ریولیتی تا داسیتی، توف برش آندزیتی و آندزیت) با سن ائوسن بوده که واحد‌ نیمه‌عمیق پیروکسن دیوریت پورفیری در آنها نفوذ نموده‌است. کانی‌سازی بصورت رگه‌ای (با امتداد شمال‌غربجنوب‌شرق) با بافت‌های برشی و قشری در چهار مرحله به ترتیب بصورت کوارتزسولفید، باریتسولفید، کلسیتسولفید و دولومیتسولفید تشکیل شده است. دگرسانی‌های آرژیلیکی، سیلیسی، کلسیتی و دولومیتی با روند خطی در حاشیه رگه‌ها ایجاد شده‌اند. کانی‌های سولفیدی اولیه در رگه‌ها شامل گالن، اسفالریت، فاهلور و پیریت بوده که در اثر اکسیداسیون کانی‌های ثانویه سروزیت، انگلزیت، رودوکروزیت، کوولیت، مالاکیت، هماتیت و گوتیت ایجاد شده‌اند. بیشترین بی‌هنجاری‌های ژئوشیمی در رگه‌ها برای سرب 158000 گرم در تن، روی 25507 گرم در تن و مس 1295 گرم در تن است. اندازه‌گیری‌های میکروترمومتری نشان می‌دهد که کانی‌سازی‌های کوارتزسولفید، باریتسولفید و کلسیتسولفید به ترتیب از سیالاتی با دمای 210 تا 281، 195 تا 225 و 145 تا 180 درجه سانتی‌گراد و شوری‌های 16.8 تا 19.2، 11.7 تا 17.2 و 13.4 تا 15.8 درصد وزنی nacl تشکیل شده‌اند. کاهش دما، مخلوط شدن بین محلول ماگمایی کانه‌دار گرم و شور و محلول جوی سرد با شوری کم و جوشش می‌توانند باعث ته‌نشینی فلزات شده باشند. کانسار چاه ‌نقره بر پایه شواهدی چون کنترل ساختاری کانی‌سازی، نوع دگرسانی‌ها و گسترش خطی آنها، کانی‌شناسی ساده ذخیره، عمق تشکیل (700 متر) و داده‌های دماسنجی مشابه کانسارهای اپی‌ترمال سرب-روی است.

Alteration, mineralization, geochemistry and fluid inclusion studies in Chah Noghreh Pb-Zn deposit, NW Birjand, Lut Block

The Chah Noghreh is a part of volcanicintrusive zone of Lut block and is located in southwestern of Seh Qaleh city in South Khorasan province. The area comprises outcrops of Eocene volcanic rocks (rhyolitic to dacitic tuff breccia, andesitic tuff breccia and andesite), which was intruded by subvolcanic unit with pyroxene diorite porphyry composition. The mineralization as vein type (with trending NWSE) with breccia and open space filling textures was formed in four stages, including: (1) quartzsulfide, (2) baritesulfide, (3) calcitesulfide and (4) dolomite sulfide. Alterations of argillic, silicification, calcite and dolomitization were formed in margins of vein with linear trend. Hypogene sulfide minerals in veins contain galena, sphalerite, fahlore and pyrite. Due to the influence of oxidation processes on the primary ore, secondary minerals of cerussite, anglesite, rhodochrosite, covellite, malachite, hematite and goethite are developed. Maximum geochemical anomalies of veins decrese from lead (158000 ppm) to zinc (25507 ppm) and copper (1295 ppm). Microthermometric measurements show temperatures of 210 to 281, 195 to 225 and 145 to 180ºC and salinity of 16.8 to 19.2, 11.7 to 17.2 and 13.4 to 15.8 NaCl wt. % equivalent, respectively. Temperature decreasing, mixing between magmatic derived hot and saline ore fluids with cold and low saline meteoric waters and boiling lead to the metal deposition. Based on evidences such as structurally controled mineralization, type of alterations and heir linear expansion, simple mineralogy of ore, depth of formation (700 meter) and thermometry data, Chah Noghreh deposit seem to be similar to leadzinc epithermal deposits.