زمین‌شیمی، کانی‌شناسی و زایش کانسار آهن- مس درب بهشت، زیرپهنه دهج ساردوئیه، کرمان

کانسار آهن-مس درب بهشت در زیرپهنه دهج ساردوئیه از کمان ماگمایی ارومیه-دختر در ناحیه کرمان واقع شده است. سنگ های میزبان کانسار درب بهشت به سن ائوسن، شامل تناوبی از گدازه ها (آندزیت، تراکی آندریت، تراکی‌آندزیت-بازالت و بازالت) و مواد آذرآواری (انواع توف وآگلومرا) هستند. این سنگ ها، بر اساس داده‌های زمین‌شیمیایی عناصر اصلی، کمیاب و عناصر نادر خاکی (ree)، شباهت زیادی به گدازه های کالک آلکالن دارند. تمامی نمونه ها دارای ماهیت متاآلومین تا پرآلومین هستند. غنی شدگی عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بالا (lile) (rb, sr, k, u, th، pb و ba) و lree نسبت به عناصر با میدان پایداری بالا (hfse) (zr، y، ti و nb) و hree و نسبت های بالای k2o/rb  وfeo/mgo  نشان‌دهنده پیدایش این سنگ های آذرین در پهنه زمین‌ساختی وابسته به فرورانش حاشیه فعال قاره ای است. سنگ های آتشفشانی منطقه درب بهشت تحت تاثیر محلول های گرمابی قرار گرفته و دگرسان شده اند، دگرسانی اسکارنی، اپیدوتی‌ و سیلیسی مهمترین نوع دگرسانی می باشند. کانی سازی آهن و مس در اثر عملکرد سیالات گرمابی که در امتداد گسل ها در حرکت بوده ایجاد شده است. ساخت و بافت ماده معدنی به صورت پرکننده فضای خالی، دانه‌پراکنده، رگه-رگچه‌ای و جانشینی است. محیط زمین ساختی کانسار درب بهشت با توجه به بررسی‌های زمین‌شیمیایی صورت گرفته یک محیط کششی است که همزمان با رخداد فرورانش در پشت کمان زیرپهنه دهج-ساردوئیه تشکیل شده است. دو فاز مهم برای رخداد کانه‌زایی در این کانسار قابل جدایش است. فاز اول شامل فرآیندهایی است که سبب تشکیل مگنتیت در سنگ‌های آتشفشانی و آذرآواری شده و فاز دوم مربوط به ورود سیالات احیایی است که کانه‌زایی مس را به وجود آورده است.

Geochemistry, mineralogy, and genesis of Darbe Behesht iron-copper deposit, Dehaj-Sardoiye subzone, Kerman Province, Iran

Darbe Behesht Ironcopper deposit is located in the DehajSardoiye subzone of UromiehDokhtar Magmatic Arc (UDMA) in Kerman region. The area is covered by Eocene volcanic rocks composed mainly of andesite, trachyandesite, basalt and pyroclastic rocks (various types of tuffs and agglomerate). Based on major, trace and REE elements, these rocks are very similar to calcalkaline lava with metaluminousperaluminous nature. Enrichment of LILE (Such as K, U, Sr, Rb, Th, Pb and Ba) and LREE relative to HFSE (Such as Zr, Y, Ti and Nb) and HREE, high ratios of K2O/Rb and FeO/Mg reveal that the rocks under study were originated in an active continental margin subductionrelated tectonic setting. Volcanic rocks affected by hydrothermal fluids which lead to the occurrence of epidotization, silicification with skarn alteration. Magnetite and chalcopyrite are the main ore minerals. The ore textures and structures are open spacefilling, disseminated, veinveinlet and replacement. According to geochemical study, the tectonic setting of the deposit is an extensional backarc basin, which generated together with subduction of the DehajSardoiye subzone. Two important stages could be separated for mineralization. The first stage is accompanied by the generation of magnetite in volcanic and pyroclastic rocks and second ones related to reduction fluids that caused copper mineralization.