ارزیابی هیدروشیمیایی منابع آب دریاچه سدجره با استفاده از تکنیک‌های آماری چند متغیره و روش های هیدروشیمیایی

سد جره در شمال شرق شهرستان رامهرمز، در استان خوزستان واقع شده است. به منظور شناسایی عوامل اصلی تغییرات هیدروشیمیایی و بررسی فرآیندهای ژئوشیمی کنترل کننده منابع آب دریاچه این سد از نتایج آنالیز شیمیایی 20 نمونه آب استفاده شده است. در این تحقیق روش‌های آماری آنالیز خوشه‌ای سلسله مراتبی (hca) به دو روش rmod و qmod، تحلیل مولفه‌های اصلی (pca) و تحلیل تشخیص (da) به همراه روش های هیدروشیمیایی استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل مولفه‌های اصلی اولین عامل 63.73 درصد و عامل دوم 18.13 درصد از تغییرات را نشان می دهند. نتایج حاصل از تحلیل تشخیص، ضمن تاییدکننده گروه های ایجادشده توسط hca، cl و so4، نشان می دهد این گروه ها را می توان به‌عنوان متغیر های ایجادکننده تمایز در بین گروه های از پیش تعیین‌شده معرفی نمود. بر اساس یافته‌های hca، سه گروه متفاوت از نمونه های آب مشاهده شد که منطبق با روش pca می باشد. جهت شناسایی تیپ آب و گروه‌بندی نمونه ها از دیاگرام پایپر استفاده شد که اکثر نمونه‌ها دارای تیپ سولفاته کلسیم می باشند. بررسی شاخص های اشباع، نسبت های یونی، نمودار گیبس و همچنین نتایج حاصل از تکنیک های آماری چند متغیره، انحلال و فرسایش رسوبات حاصل از سازند گچساران را به‌عنوان عوامل اصلی نامطلوب شدن کیفیت آب دریاچه سدجره در بخش جنوب شرقی (خروجی یا دهانه سد) نشان می دهد.

Hydrochemical assessment of the Jareh Dam water resources; using multivariate statistical techniques and hydrochemical methods

Jareh dam is located in the north east of Ramhormoz city, in Khuzestan province. In order to identify the main factors governing the hydrochemical changes and to recognize geochemical processes controlling the water resources of Jareh dam, hydrochemical analysis of twenty water samples was carried out. In this research, multivariate statistical techniques Hierarchical cluster analysis (HCA) in two ways, Rmod and Qmod and principal component analysis (PCA), discrimination analysis (DA) along with hydrochemical methods have been used. Based on HCA founding, three different groups of water samples were observed according to PCA. The PCA illustrated that the first factor depicted 63.73%, and the second factor indicated 18.13% of the hydrochemical changes. The DA results confirmed the created groups by CA, Cl and SO42 could be considered as determinative variables for differences between present groups. The Piper diagram was used to identify the water type and the group of samples, where most of them represent a sulfatecalcium type. The study of saturation indexes, ion ratios, Gibbs charts and the results of multivariate statistical techniques illustrates that breakup and erosion of sediments generated by the Gachsaran formation is the main factor for the deterioration of the Jareh dam water in the southeast zone.