رخداد کانه‌زایی منگنز نخلک (سلم‌رود) در توالی آتشفشانی رسوبی کرتاسه پسین، جنوب شرق شاهرود، زیر پهنه سبزوار

کانسار منگنز نخلک (سلم‌رود) در منطقه خارتوران شاهرود در توالی آتشفشانی رسوبی کرتاسه پسین در زیر پهنه سبزوار قرارگرفته است. سنگ‌های میزبان کانه‌زایی شامل داسیت و آهک پلاژیک گلوبوترونکانادار می باشد. رخساره‌های کانسنگ از کمرپایین به سمت کمربالای کانسار شامل رخساره‌های برشی، توده‌ای و لایه‌ای می‌باشد. مطالعات زمین شیمی ماده معدنی در کانسار و شواهد زمین‌شناسی نشان می‌دهد که کانه‌ز‌ایی توسط سیالات گرمابی که از طریق گسل‌های همزمان با آتشفشان و رسوبگذاری وارد دریا می شده صورت گرفته است. در ادامه، برخورد این سیالات کانه‌زا با آب‌های سرد اکسیژن‌دار فرورو موجب ته‌نشینی منگنز در یک محیط عمیق دریایی شده است. همچنین مقایسه صورت گرفته بین این نوع کانه‌زایی با دیگر موارد مشابه در جهان بر اساس ویژگی‌هایی همچون محیط زمین‌ساختی تشکیل، محیط زمین‌شناسی ته‌نشست، سنگ‌های میزبان، شکل هندسی پیکره معدنی، ساخت و بافت، کانی‌شناسی و علائم زمین‌شیمیایی نشان می‌دهد که این کانهزایی بیشترین شباهت را با کانه‌زایی منگنز آتشفشانی بروندمی تیپ کوبا دارا می‌باشد. با توجه به گسترش کانه زایی منگنز در منطقه بر اکتشاف این نوع کانه زایی در این توالی سنگی در زیرپهنه سبزوار تاکید می‌شود.