خلاقیت علمی و تولید علم در دوران کرونا و پس از آن

زمینه مساله: اکنون که بیش از یک سال از انتشار ویروس کرونا می‌گذرد، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی توانسته‌اند در تطبیق با شرایط موجود، روش‌های مجازی را برای تشکیل کلاس‌ها و ارائه دروس، تهیه و تدارک ببینند. این در حالی است که در سطح‌بندی آموزش‌های حضوری و مجازی، اثرگذاری بسیار پایین‌تری برای روش‌های آموزش مجازی، تصویر می‌شود. همچنان که چنین روش‌های مجازی منجر به کاهش تولید علم و سطح مقاله‌های علمی در دوران کرونا و نیز پسا کرونا توسط دانشجویان شده است.هدف اصلی: این تحقیق، بعد از تشریح وضعیت فعلی آموزش‌های مجازی، و تبیین نقاظ ضعف آن، هدف خود را شناسایی راهکارهایی برای افزایش سطح خلاقیت و نیز سطح علمی دانشجویان توضیح می‌‌دهد که به عنوان مهمترین اهداف آموزش بیان می‌شود.روش: تحقیق پیش‌رو با استفاده از متون آیین‌نامه‌های مصوب آموزشیِ دوره‌های حضوری و نیز آمارهای تولید علم در اسناد کتابخانه‌ای و نرم‌افزارهای علمی صورت گرفته و با روش توصیفی و تحلیلی متون و اسناد، راه‌کارهای را برای بهبود آموزش‌پذیری دانشجویان پیشنهاد داده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد مهمترین ویژگی‌های آموزش و ارائه دروس به صورت حضوری در دانشگاه‌ها و همچنین اجتماعات فیزیکی دانشجویان، در شیوه‌های مجازی رعایت نمی‌گردند. چراکه اغلب آموزش‌های مجازی، آن هم در خوشبینانه‌ترین حالت، صرفا به ارائه صوتی بخشی از محتوای دروس پرداخته می‌شود؛ اما از خلاقیت‌های علمی که در مباحثه‌های استاد و شاگرد در اتاق‌های اساتید و همچنین کلاس‌های حضوری روی می‌دهد، چندان خبری نیست.بنابراین پیشنهاد می‌شود افزون بر بهبود شیوه‌های مرسوم تدریس مجازی و عدم اکتفا به تدریس صوتی، زمان خالی از تدریس اساتید که ممکن است به حدود بیست ساعت در هفته برسد، به تقویت ارتباط علمی استاد دانشجو با کمک سیستم‌های مخابراتی و تلفنی پرداخته شود.