نقش صفات چهارگانه تاریک شخصیت، نشخوار ذهنی و پریشانی روانشناختی در استرس ادراک شده و علائم افسردگی در دانشجویان طی همه گیری کووید-19

زمینه مسئله: شیوع ویروس جدید کرونا (covid-19) طی یک سال اخیر علاوه بر تبعات جانی، تاثیر گسترده ای بر سلامت روانشناختی افراد در سراسر جهان داشته است. این بیماری، منشا استرس و آشفتگی-های هیجانی برای عموم جامعه شده است که در این میان، متغیرهای مختلف روانشناختی و عوامل زمینه ای نظیر ویژگی های شخصیتی بر شدت استرس تاثیر گذار هستند. صفات سه گانه تاریک شخصیت، به عنوان یکی از عوامل آشفته ساز روانی، شامل سه صفت خودشیفتگی، جامعه ستیزی و ماکیاولیسم فرض شده است. اخیرا مدل چهارگانه شخصیت با افزودن عامل دگرآزاری، به صورت چهارگانه تاریک شخصیت مدنظر قرار گرفته است. نشخوارذهنی و پریشانی روانشناختی از عوامل تشدیدکننده استرس و آشفتگی‌های هیجانی می باشند.هدف اصلی: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش صفات چهارگانه تاریک شخصیت، نشخوارذهنی و پریشانی روانشناختی در استرس ادراک شده و علائم افسردگی در دانشجویان طی همه گیری کووید-19 بوده است.روش: پژوهش حاضر از نوع طرح های همبستگی و مبتنی بر روابط مدلسازی معادلات ساختاری بود. در این پژوهش 235 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی و از طریق فراخوان مجازی مورد بررسی قرار گرفتند و پرسشنامه های صفات چهارگانه تاریک شخصیت، سبک پاسخدهی نشخواری، مقیاس پریشانی روانشناختی کسلر، پرسشنامه استرس ادراک شده و مقیاس افسردگی بک-2 را تکمیل نمودند.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیری همزمان نشان داد که 62 درصد از تغییرات استرس ادراک شده و 68 درصد از علائم افسردگی به ترتیب با ضریب همبستگی چندگانه 78/0 و 81/0 توسط خودشیفتگی، ماکیاولیسم، نشخوار ذهنی و پریشانی شناختی پیش بینی می شوند. از سوی دیگر نتایج حاصل از روابط ساختاری حاکی از آن است که صفات خودشیفتگی، ماکیاولیسم و پریشانی روانشناختی دارای نقش پیش بین و نشخوارذهنی دارای نقش میانجی در استرس ادراک شده و علائم افسردگی می باشند. همچنین مدل ارایه شده از شاخص های نیکویی برازش خوبی برای پیش بینی ابعاد مختلف استرس ادراک شده و علائم افسردگی برخوردار بود.نتیجه گیری: الگوی ارتباطی به دست آمده نشان می دهد افراد دارای ویژگی های خوشیفتگی و ماکیاولسیم به علت ادراک خطر و ناامنی شدید، بیش از سایر افراد در معرض استرس ادراک شده و علائم افسردگی قرار دارند. همچنین نشخوارذهنی در این افراد با تشدید میزان نگرانی موجب افرایش علائم می-شود. در نتیجه شناسایی دانشجویان دارای این مولفه ها و سپس استفاده از رواندرمانی ها در جهت کاهش مشکلات روانشناختی طی دوران کرونا از اهمیت بسزایی برخوردار است.